این شهر در 47 درجه و 59 دقیقه طول جغرافیایی و 38 درجه و 2 دقیقه عرض جغرافیایی در بلندی 1600 متری از سطح دریا واقع است. آب و هوای این شهرستان نسبتا سرد و خشک و نیمه خشک می باشد. شهرستان نیر از غرب با سراب از شمال شرق با اردیبل و از جنوب با استان آذربایجان شرقی هم جوار است. شهر نیر مركز شهرستان نیر، در 35 كیلومتری جنوب غربی اردبیل و در مسیر راه اصلی اردبیل- سراب قرار گرفته است. نیر در مسیر راه اصلی اردبیل – سراب واقع شده است و از این طریق به طول 35 كیلومتر به سوی شمال شرقی تا اردبیل و به طول 45 كیلومتر به سوی جنوب غربی تا سراب فاصله دارد.
شهرستان نیر در 39 کیلومتری غرب اردبیل بین کوههای سبلان و کجی قیران (بزقوش) قرار دارد. در ضلع جنوب غربی این شهر واقع شده است. علاوه بر آبهای گرم معدنی و آب سرد معدنی از نظر آب وهوا منطقه زیبایی به شمار می رود و از موهبت طبیعی مانند دامنه های سرسبز و قله های سر به فلك كشبده سبلان برخوردار است.
آب و هوای آن در تابستان معتدل و مطبوع است. بلندترین کوههای آن چال داغی و سوغانلی داغ می باشد. رودهای مهم آن بالیقلو چای، نیر چایی، آغلاغان، قورچای و جوراب چای می باشد.
از آبهای معدنی و چشمه های آبگرم منطقه می توان به بوشلی (بروجلو)، قینرجه، سقزچی، بولاقلار، لای و اسلام آباد اشاره کرد. نیر از نظر اوقات شرعی با اردبیل تفاوت چندانی ندارد. مهمترین صنایع دستی این شهرستان گلیم بافی می باشد.
جمعیت آن بالغ بر 52 هزار نفر می باشد. مردم آن ترک بوده و به زبان ترکی آذربایجانی تکلم می نمایند.
آب و هوا
ارتفاعات كوه سبلان درقسمت شمال و غرب نیر قرار گرفته و با ایجاد پستی و بلندی های زیاد به منطقه چهره كوهستانی بخشیده و در زمستان آب و هوای سرد و در تابستان آب و هوای نسبتاً معتدلی را دارا می باشد و بلندترین كوههای آن چال داغی و سوغاتلی داغ می باشد.
میزان نزولات آسمانی در دامنه سبلان بیشتر بوده و در جریان آب رودها و مسیرها، اراضی تعدادی زیاد از روستاهای تحت پوشش شهرستان نیر و اردبیل را مشروب می سازد و میزان بارندگی متوسط منطقه 350 میلیمتر در سال می باشد.
با توجه به عدم وجود اراضی آبرفتی و كوهستانی بودن، منطقه از نعمت چاه های عمیق و نیمه عمیق ( به جز مواردی درحاشیه رودخانه قوری چای كورائیم) محروم بوده و مجموعا آب های جاری حوزه عمل 24 میلیون متر مكعب تخمین زده شده است.
کشاورزی و دام داری
شهرستان نیار منطقه ای كشاورزی است و انواع محصولات از قبیل گندم، جو، گیاهان علوفه ای، چغندر قند و سیب از جمله محصولات این منطقه است. این شهرستان به لحاظ كوهستانی بودن و داشتن مراتع خوب دارای اهمیت دام داری است.
تاریخ
شهرستان نیر دارای سابقه تاریخی درخشانی می باشد. وجود سنگ نبشته های میخی اورارتوئی در روستاهای دابانلو، ویرثق، قره تپه و آثار آتشکده های مهمی چون نیر اعظم، ایرنجی و جوراب و نشانه های آئین میترائیسم در غار های صخره ای اباذر و آثار متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد در قلعه بوینی یوغون و قبور باستانی متعلق به قرون 8 و 9 قبل از میلاد در قره شیران و معماری منحصر به فرد غار نظامی گلستان، نشان از غنای فرهنگی و تاریخی شهرستان نیر دارد به طور کلی کثرت معماریهای خاص صخرهای در منطقه و اشارات منابع تاریخی اعم از سالنامههای آشور و اورارتو و متون هخامنشی به این موضوع نشانگر قدمت تاریخی هزاران ساله این منطقه است. اطلاق لفظ زیکرتو در عصر مادها و اوایل هزاره اول و لفظ ساگارتی در عصر هخامنشی به معنی (سرزمین ساکنان در غارهای سنگی)، وجود معابد میترائیسم و نیز اشارات متون اوستا بر وجود بناهایی مثل دژ زیرزمینی و نیز متون شاهنامه که سرشار از چنین اشاراتی است، مؤید قدمت این منطقه است. در منابع تاریخی اسم نیر به صورت نرسی برگرفته از پادشاه هفتم ساسانی، نریز و نیریز نیز ذکر شده است.
از وقایع مهم تاریخ معاصر منطقه نیر ورود آقا محمدخان قاجار به نیر از راه سراب است که در این سفر شاه با بی اعتنایی مردم مواجه شده و با تلخکامی راهی اردبیل می شود. از دیگر شاهان قاجار مظفرالدین شاه و محمد علی شاه قاجار از شهر نیر دیدن کرده اند.
از حوادث دیگر لشکرکشی نصرالله خان یورتچی با پانصد سواره نظام شاهسون به دستور محمد علی شاه به سال 1278ه.ش در دوره مشروطیت علیه ستارخان، سردارملی به سوی تبریز بود که عاقبت در این لشکرکشی سپاه نصرالله خان شکست خورد و خود وی بعد از مدتی زندانی و اقامت در روستای آقچای، در آنجا درگذشت در این ایام ستارخان قبل از ورود به اردبیل در نیر اقامت داشته است.
در سال 1315 اولین سفر محمدرضا شاه پهلوی به منطقه نیر صورت گرفته و در سالهای 1325 و 1332 دومین و سومین سفر شاه به نیر انجام یافته است.
در دوران فعالیت فرقه دموكرات آذربایجان این منطقه یكی از مناطق حوادث خیز بوده است .
در جریان انقلاب اسلامی مبارزات مردم منطقه از سال 1341 شروع شده واز آن زمان تاكنون اهالی منطقه در استقرار و دفاع از نظام اسلامی با تقدیم صدها شهید، جانباز، آزاده و ایثارگر جانفشانی نموده اند.
نوشتن دیدگاه