اقتصاد آذربایجان
توضیحات
اقتصاد آذربایجان
جمهوری آذربایجان در مقایسه با جمهوریهای تازه استقلال یافته اطراف خود در اثر بهره برداری از منابع نفتی و سرمایه گزاری پس از استقلال توسعه بیشتری پیدا کردهاست. با وجود این بعد از استقلال این کشور، تورم فزاینده ناشی از آثار جنگ قرهباغ همراه با سیاستهای آزادسازی قیمتها و خصوصی سازی اقتصاد موجب شد که مردم جمهوری آذربایجان تحت فشارهای شدید اقتصادی قرار گیرند و قدرت خرید آنها به سرعت کاهش یابد ولی از سال ۱۹۹۶میلادی، افزایش درآمدهای حاصل از قراردادهای نفتی بین المللی، روند رو به رشد سرمایه گذاری خارجی، اعتبارات صندوق بین المللی پول و بانک جهانی و مساعدت کشورهای اروپایی موجب شد تا اقتصاد نابسامان این کشور کمی رو به بهبود گذارد.
جمهوری آذربایجان برای ثبات بخشیدن به اوضاع اقتصادی با کمک صندوق بین المللی پول دو برنامه اقتصادی را به اجرا درآورده و توانستهاست میزان تورم را کاهش دهد.میزان تورم در این کشور از ۴۱۱درصد در سال ۱۹۹۵میلادی به ۲۰درصد در سال ۱۹۹۶میلادی و ۷/۳درصد در سال ۱۹۹۷و صفر درصد در سال ۱۹۹۸میلادی و (۵-) درصد در نیمه نخست سال ۲۰۰۰میلادی کاهش یافتهاست.
در سال ۲۰۰۸میلادی جمهوری آذربایجان بنا به گزارش بانک جهانی برترین کشور از نظر اجرای برنامههای اصلاحات اقتصادی بودهاست. و در رتبه نخست اصلاحات اقتصادی جهان قرار گرفت.
1-منابع نفتی: حاشیه ساحلی شرق آذربایجان، به ویژه زیرساخت طبیعی شهر باکو و فلات قاره آذربایجان در دریای خزر مهم ترین منابع نفتی آذربایجان را در خود جای داده اند. کشف نفت در باکو در نیمه دوم قرن نوزده انجام پذیرفت و از اوایل قرن بیستم وارد بازار جهانی گردید. نفت باکو یکی از انگیزه های اصلی کشیده شدن دامنه جنگ جهانی دوم در سال 19412به منطقه قفقاز بود، به طوری که نیروهای آلمانی تا قفقاز پیش رفتند و در اوائل سال 1943 م با تلاش سپاهیان روسیه عقب رانده شدند
روش استخراج نفت هنوز هم به شکل سنتی و قدیمی (تلمبه ای) هنوز ادامه دارد که این بر تولید آلودگی محیطی سواحل و آب های دریای خزر در حوالی باکو تاثیر دارد. نفت باکو تکیه گاه اصلی اقتصاد شوروی سابق را قبل از کشف نفت در مناطق دیگر کشور نظیر «اورال » و «سیبری » تشکیل می داد.
دریای خزر به عنوان بزرگ ترین دریاچه آب شیرین جهان (میزان شوری آن در حدود 13 در هزار و یک سوم آب های اقیانوس ها و دریاهای آزاد جهان است.) شناخته شده و دارای ذخایر آبزیان منحصر به فرد است.
آذربایجان در حال حاضر در حدود 250 هزار بشکه نفت به طور روزانه تولیدمی نماید و ذخیره نفتی کشف شده آن در حدود 3/3 میلیارد بشکه تخمین زده شده است که حدود 2/2 میلیارد بشکه آن به فلات قاره خزر مربوط می باشد. این ثروت عظیم بی ارتباط با دیدگاه های آذربایجان در خصوص تقسیم دریای خزر بین کشورهای ساحلی و تاسیس رژیم حقوقی جدیدی بر این مبنا نمی تواند باشد. ذخایر عظیم نفتی آذربایجان انگیزه ای قوی برای پایه ریزی اقتصاد ملی بر مبنای آن از سوی دولت آذربایجان و نیز برای حضور سرمایه گذاران بزرگ غربی نظیر امریکا در منطقه محسوب می شود.
2-صنعت توریسم: کشور آذربایجان با سواحل زیبای خود در کنار دریای خزر و موقعیت جغرافیایی مناسب، برای تبدیل شدن به قطب گردشگری (توریستی) در منطقه خاورمیانه و در ساحل خزر استعداد بسیارخوبی دارد. بنابراین، نمی تواند از دید استراتژیست های توسعه اقتصادی نادیده انگاشته شود، به ویژه این که اوضاع واحوال فرهنگی و اجتماعی کنونی حاکم بر جامعه آذربایجان، به خصوص شهر باکو، اجازه چنین امری را می دهد.
3-قابلیت های کشاورزی: سرزمین آذربایجان به لحاظ وضعیت توپوگرافیک و نیزموقعیت جغرافیایی و آب وهوای مناسب و دشت ها و منابع آب خوب و کافی،استعدادتوسعه دامپروری، کشاورزی، و باغ داری را،به ویژه به روش های مکانیزه دارد ومی تواند در برخی زمینه ها به تولید تخصصی و تولید انبوه دست یافته و واردبازارهای جهانی شود.
4-قابلیت های صنعتی: وجود زمینه های فن آوری صنعتی از دوران سلطه روسیه که هرچند به طور ناقص وجوددارد، به همراه نیروهای انسانی متخصص دانشگاهی در مراکزعلمی کشور آذربایجان، می تواند در کاربری منابع طبیعی نفت و گاز و تولیدات کشاورزی و دامی و باغ داری درجهت توسعه صنعتی مفید و موثر واقع گردد. الگوی توسعه صنعتی مبتنی بر ذخایر نفت و گاز و تولیدات کشاورزی و دامی می تواندنویدبخش اقتصاد توانمندی در منطقه قفقاز باشد، به ویژه این که سرمایه های غربی واروپایی و امریکایی و ترکیه نیز به کشور آذربایجان سرازیر گشته است.
مناطق اقتصادی جمهوری آذربایجان
جمهوری آذربایجان دارای ده منطقه اقتصادی می باشد و عبارتند از:
1- منطقه اقتصادی آبشرون شامل شهرستانهای:
آبشوران - خیزی - سومقائیت - خیردالان
2- منطقه اقتصادی قوبا و خاچماز شامل شهرستانهای:
شابران - خاچماز - قوبا - قوسار - سیازان - خودات
3- منطقه اقتصادی شیروان کوهستانی شامل شهرستانهای:
آغ سو - اسماعیللی - قوبوستان - شاماخی
4- منطقه اقتصادی شکی و زاگاتالا شامل شهرستانهای:
بالاکن - قاخ - قبله - اوغوز - شکی – زاگاتالا
5- منطقه اقتصادی آران شامل شهرستانهای:
مینگه چویر - شیروان - آغجبدی - آغداش - بیلقان - بردع - بیله سوار - گوی چای - حاجی قبول - ایمیشلی - کور دمیر - نفت چالا - ساعتلی - صابیرآباد - سالیان - اوجار - یولاخ - زرداب
6- منطقه اقتصادی گنجه و قازاخ شامل شهرستانهای:
آغیستافا-داش کسن-گده بی - گنجه-گوران بوی-گوی گول - قازاخ - قوولار - نفتالان - ساموخ - شمکیر - تووز - دلی محمدلی
7- منطقه اقتصادی قره باغ کوهستانی شامل شهرستانهای:
خان کندی - آغدام - جبرائیل - فضولی - خوجالی - خوجاوند - شوشا - ترتر - هورادیز - آغدره
8- منطقه اقتصادی کلبجر و لاچین شامل شهرستانهای:
کلبجر - قوبادلی - لاچین - زنگیلان
9- منطقه اقتصادی لنکران شامل شهرستانهای:
آستارا - جلیل آباد - لریک - لنکران - ماساللی - یاردیملی - لیمان – گوی تپه
10- منطقه اقتصادی نخجوان شامل شهرستانهای:
نخجوان - بابک - جلفا - کنگرلی - اردوباد - صدرک - شاهبوز – شرور
پارک های صنعتی آذربایجان
پارک صنایع شیمیایی سومقائیت
پارک صنعتی بالاخانی
پارک صنعتی قاراداغ
پارک صنعتی پیر اللهی
پارک صنعتی مینگه چویر
منطقه آزاد اقتصادی آذربایجان
منطقه آزاد اقتصادی الت
گردآوری: اولدوز توریسم
نوشتن دیدگاه