دریاچه باتابات

باتابات (به لاتین: Batabat) دریاچه‌ای در منطقه قفقاز جنوبی است که در جمهوری آذربایجان واقع شده است. این دریاچه در جمهوری آذربایجان و در کوه‌های شهرستان شاهبوز در جمهوری خودمختار نخجوان قرار گرفته است. این دریاچه زیبا دارای پوشش گیاهی غنی در اطراف خود و دارای اقلیم آب و هوایی معتدل است و آب شیرین همواره مورد توجه افراد بومی و مسافران بوده و مکان مناسبی برای گردش و تفریح به حساب می رود.

از سال 2010 مجموعه تفریحی باتابات شروع به فعالیت نمود که شامل هتل و رستوران های مختلف با غذاهای محلی است. در اطراف این دریاچه چشمه‌های طبیعی فراوانی وجود دارد که دارای املاح معدنی کربنات، بی‌کربنات، پتاسیم، سدیم و منیزیم است که می‌تواند بیماری‌های گوارشی را معالجه کند.این منطقه دارای زمستان و تابستانی ملایم می باشد.

چشمه سیراب

چشمه سیراب در یکی از روستاهای شهر بابک به نام سیراب و در شمال شرق شهرستان نخجوان قرار گرفته است. به علت اهمیت بسزایی مواد معدنی این چشمه اولین کارخانه آب معدنی به نام سیراب در سال 1951 افتتاح گردید و در سال 2003 این کارخانه با تکنولوژی روز مجهز شد و تا امروز به فعالیت ادامه می دهد.

محصولات این چشمه در حال حاضر به کشورهای اکراین، ترکیه، ایران و روسیه صادر می شود.

برج ساعت نخجوان

در 15 آگوست سال 2013 این پارک زیبا که نماد ساعت در آن قرار گرفته است توسط رئیس مجلس جمهوری خودمختار نخجوان رسما افتتاح شد. هدف از تاسیس این پارک فراهم کردن فضای سالم و مفرح برای گذراندن اوقات فراغت افراد بومی و مسافران می باشد.

این پارک در اراضی به مساحت هشت هکتار تاسیس شده است و برج ساعت در این پارک قرار گرفته است که دارای 21 متر ارتفاع می باشد. همچنین این پارک دارای سالن های مختلف اجتماعات می باشد و همچنین در این محوطه هتلی، به نام هتل ساعت میدانی نیز تاسیس گردیده.

مقبره نوح نبی

این مزار بنا به استناد به نوشته ها 8 متر از زمین ارتفاع داشته است ولی در حال حاضر بیشتر آن فرو ریخته و از بین رفته است. مقبره کنونی باقیمانده طبقات پایین معبد قدیمی می باشد. به طوری که پله های دایره‌ای شکل که وسط آن با ستون سنگی محکم گردیده است و زیرزمین آن به شکل سردابه می باشد.

بنا به روایت در زیر ستون جنازه نوح نبی قرار گرفته است. در حال حاضر این بنا در حال مرمت می باشد و دیوارهای ستون که سیاه شده و زوار به زبان های مختلف اسم های خود را نوشته اند پاک و سفید کاری شده است. گفته می شود که بهروز کنگری نقاش مشهور نخجوان با رنگ روغن در سال های 1922-1892مقبره نوح نبی را نقاشی کرده است. در مورد مقبره نوح نبی افسانه های زیادی آمده است که زمان طوفان کشتی ایشان در اراضی مقبره کنونی لنگر انداخته است و به همین علت به این منطقه گمی قایا می گویند. این بنا بین سال های 2006 تا 2008 به دستور رئیس مجلس جمهوری خود مختار نخجوان مرمت و بازسازی شده است.

مقبره مومنه خاتون

مقبره مومنه خاتون بنای تاریخی شهر نخجوان به حساب می رود. این بنا و یادبود نمونه ای از شاهکار معماری شرق و کشور آذربایجان می باشد. این بنا در سال 1186 و در قسمت غرب شهر نخجوان قرار گرفته است. معمار این بنا ابوبکر نخجوانی بوده است. در زمان دولت آتابی ها شمس الدین الدنیز بعد از فوت همسرش مومنه خاتون دستور داد بر روی قبر ایشان این مقبره کنونی را درست کنند.

از آن زمان این بنا به نام گنبد آتابی معروف شده است. در بالای گنبد به خط کوفی نوشته های می باشد یک جمله آن عبارت است از، ما می رویم و روزگار می ماند. طول این بنا قبلا 34 متر و در حال حاضر 25 متر آن باقیمانده است. این بنا شامل سردابه زیرزمینی و حصار اطراف می باشد. بنا به اسناد باقیمانده در این سردابه علاوه بر مومنه خاتون پسر ایشان محمد جهان پهلوان و خود شمس الدین الدنیز دفن شده اند. چون سنگ بعضی از قبرها به مرور زمان از بین رفته از سال 2003 مرمت و بازسازی آن شروع شده است.                            

یاد بود دده قورقوت

این یادبود در شهر نخجوان و در بزرگراه حیدر علی اف و کنار هتل پنج ستاره تبریز قرار گرفته است این بنا توسط هنرمند مشهور آلمان جعفراف ساخته شده است.

بلندی این مجسمه 3،5 متر می باشد و به صورتی که دده قور قورت چهار زانو نشسته و نیزه ای در دستش متفکرانه نگاه می کند. این یاد بود در سال 1999 به یاد داستان افسانه ای دده قورقوت ساخته شده است.

مسجد جامع شهر نخجوان

بنای این مسجد در مرکز شهر از دور نمایان است و در بخشی از آن مزار و یادمان‌ شهدای شهر شاه‌بوز واقع شده است. نمای این مسجد با آجرهایی که از ایران به نخجوان آورده شده تزیین ‌شده است و در آجرکاری از اشکال ظریف هنری استفاده شده که به‌ نمای مسجد زیبایی خاص و متفاوتی بخشیده است.

بخش اصلی مسجد جامع رسول‌الله(ص) در طبقه نخست قرار دارد و در طرف مقابل محراب یک بخش نیم‌طبقه به‌ عنوان طبقه دوم مسجد ساخته‌ شده است. بخشی از دیوارهای داخلی مسجد از سنگ مرمر پوشیده شده است. ارتفاع گنبد از سطح زمین ۱۱,۵ متر است. محراب این مسجد با کاشی‌های زیبای هنر ایرانی اسلامی که توسط هنرمندان ایرانی طراحی شده، چشم‌نواز است. این مسجد دارای دو مناره به ارتفاع ۲۶ متر است.. نقشه ی معماری مسجد جامع رسول‌الله (ص) شهرستان شاه‌بوز به صورت هشت‌ ضلعی طراحی‌ شده است. فلسفه ی هشت ضلعی بودن بنا اعتقاد مردم آذربایجان به عدد هشت است و این عدد را مقدس میدانند.

 مقبره حسین جاوید

این یادبود بر روی قبر حسین جاوید که بنیانگذار ادبیات رمانتیک و از مشاهیر آذربایجان بوده است به دستور و حمایت رئیس جمهور سابق کشور آذربایجان حیدر علی اف ساخته شده است. این بنا نیز مثل چندین بنای مشابه شهر نخجوان الهام گرفته از سبک معماری عجمی نخجوان می باشد که پایین و بالای مقبره سردابه قرار دارد.

در سال های 1996 قبرهای همسر و پسر و دختر حسین جاوید بعد از ساختن سردابه به این مکان انتقال داده شد. در معماری این بنا معمار بزرگ آذربایجان راسیم علی اف و مجسمه ساز بزرگ آذربایجانی عمر الداراف اشتراک داشته اند. این مقبره توسط شرکت استار ترکیه ساخته شده است. این بنا در 29 اکتبر سال 1996 در 114 سالگی حسین جاوید بازگشایی شد.

خان سارایی نخجوان

این بنا مربوط به قرن 18 میلادی و الهام گرفته از سبک معماری شرق می باشد. خان سرایی توسط پدر آخرین خان نخجوان یعنی کلبری کنگری پدر احسان خان ساخته شده است. این مکان در سال 1998 به عنوان موزه فرش نخجوان دوباره بازگشایی گردید. در محوطه بیرون خان سرایی به طول 3600 متر گل کاری شده است. مساحت خان سرایی و دارای استخر، چاه آب، محوطه فضای سبز و درختان میوه و تزیینی می باشد. این بنا از دو طبقه تشکیل شده است و از لحاظ پذیرایی از مهمانان با هم فرق می کردند به صورتی که قسمت جنوبی ساختمان مخصوص پذیرایی از مهمانان عالی رتبه و قسمت شمالی آن برای زندگی روزمره خان و خانواده اش در نظر گرفته شده بود. در حال حاضر به علت تبدیل به موزه فقط از دهلیز جنوبی استفاده می شود.

مساحت عمومی خان سرایی 382 متر مربع و پهنای دیوار 60 سانتی متر تا 1 متر متغییر است و این بنا از خشت پخته به اندازه تقریبی 20x20x5 سانتی متر ساخته شده است. در همه پنجره ها از اسلوب شبکه استفاده شده است و همچنین در تمامی اتاق ها مثل تمامی خانه های نخجوان طاقچه وجود دارد. در طبقه اول 3 اتاق و در طبقه دوم 8 اتاق وجود دارد و دیوار اتاق ها با نقاشی تزیین شده است که به علت کمرنگ شدن و از بین رفتن در زمان مرمت روی آنها رنگ زده شده است.  حتی بعضی دیوار های اتاق های قسمت جنوبی با خرده های آیینه تزیین شده و زیبایی باشکوهی به این مکان بخشیده است.

خان سرای که در واقع امروزه به موزه فرش نامیده شده است دارای 8 سالن می باشد که فقط 1 سالن آن مربوط به خان ها می باشد. در زمان تاسیس این موزه 359 شی برای بازدید وجود داشته است که در حال حاضر تعداد آنها به 2000 می رسد که از این تعداد 305 تخته فرش نفیس و کمیاب می باشد. در این موزه انواع فرش از جمله: کلیم، جاجیم، ورنی، پالاز، شماخ، مفرش، خورجین و غیره نگهداری می شود که نمونه هایی از بافندگان شهر های گنجه، قازاخ، شیروان، قوبا، قره باغ، تبریز و نخجوان که مربوط به قرن 18 می باشد و دارای نقش های منحصر به فرد و سنتی مثل بوتا (اسلیمی) و افسانه ای کشور آذربایجان مثل لیلی و مجنون و هزاران طرح های مختلف می باشد.

گردآوری و ترجمه: گروه اولدوز توریسم