صنعت نفت و گاز آذربایجان
توضیحات
تاریخچه نفت و گاز آذربایجان
تاریخ صنعت نفت در آذربایجان به دوران باستان بازمی گردد. احمد البلازوری مورخ و جغرافیدان عرب به وابستگی اقتصاد آبشوران در دوران باستان به نفت اشاره می کند. برخی از دیگر مورخان عرب در قرون دهم و یازدهم میلادی از سرزمین نفتی باکو و تولید نفت سیاه و سفید در آبشوران سخن گفته اند. مارکوپلوجهانگرد ایتالیائی (قرون 14 – 13 میلادی) در سفرنامه خود از درآمد حاصل از حمل نفت از باکو به کشورهای شرقی یاد می کند. آدام اولیری سیاستمدار و جهانگرد آلمانی (قرن هفدهم) در سفرنامه خود به حمل نفت از باکو به ایران، آسیای مرکزی و ترکیه سخن می گوید.
دست نوشته ای در عمق 35 متری یکی از چاه های منطقه بالاخانی کشف شده که نشان می دهد این چاه در سال 1594 توسط الهیار محمد حور حفر شده است. به گفته امین احمد رازی مورخ ایرانی در اوایل قرن شانزدهم میلادی در باکو حدود 500 حلقه چاه وجود داشته است. این چاه ها نفت سیاه و سفید تولید می کرده اند. انگلبرت کمپفر پزشک و طبیعی دان آلمانی که در سال 1683 بعنوان دبیر سفارت سوئد از میادین نفتی شبه جزیره آبشوران بازدید کرده، نقشه مسیر حمل نفت از شبه جزیره آبشوران به ایران، آسیای مرکزی و شمال قفقاز را ترسیم کرده است. اولین بار در سال های 1798 و 1803 دستور حفر دو حلقه چاه در فاصله 18 و 30 کیلومتری سواحل باکو صادر شد .
اولین کارخانه پارافین در جهان، در سال ۱۸۲۳ میلادی در آذربایجان افتتاح شد و اولین میدان نفتی در این کشور در سال ۱۸۴۶، حفر شده است. اولین سایت دریایی آذربایجان مربوط می شود به میدان نفتی " نفت داشلاری" در آبهای کم عمق دریای خزر که هنوز هم از آن نفت استخراج می شود.
بزرگترین حوزه های هیدرو کربنی آذربایجان در بخش دریایی این کشور و در دریای خزر قرار گرفته است، به خصوص میدان " آذری چراغ گونشلی" که در سال ۲۰۱۲ بیش از ۸۰ درصد از کل تولید نفت این کشور را به خود اختصاص داده است. این میدان با ذخیره ای حدود ۵ میلیارد بشکه نفت بزرگترین میدان نفتی آذربایجان است که بیشترین ذخایر نفتی این کشور را در خود جای داده است.
تاریخ توسعه صنعت نفت آذربایجان به چند مرحله تقسیم می شود که هر مرحله ویژگی های خاص خود را دارد .
مرحله اول با تولید مکانیکی نفت از چاه هائی شروع می شود که از سال 1847 تا 1920 حفر شده بودند. ویژگی سال های 1848 – 1847 در این است که برای اولین بار حفر چاه در مناطق بی بی هیبت و بالاخانی و توسعه صنعت نفت در آذربایجان در این سال ها آغاز شد .
برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم تولید صنعتی نفت از چاهی آغاز شد که در 30 متری ساحل بی بی هیبت با دست حفر شده بود .
اولین پالایشگاه نفت در باکو در سال 1859 تأسیس شد. پالایشگاه نفت سفید در سال 1863 در باکو توسط جواد ملیکوف ساخته شد. برای اولین بار در دنیا در این پالایشگاه از منبع برودت استفاده شد. باکو در سال 1867 دارای 15 پالایشگاه بود .
توسعه فن آوری حفاری به حفر چاه های جدید، افزایش تولید نفت، توسعه زیرساخت های نفت و پالایش نفت، تأسیس صدها شرکت در ارتباط با تولید، پالایش و فروش نفت منجر گردید. تشکیل سرمایه ملی باعث شد تا آذربایجان و باکو به یکی از مراکز صنعتی در دنیا تبدیل شوند. استفاده از شیوه صنعتی در تولید نفت برای اولین بار در دنیا در شبه جزیره آبشوران در سال 1871 شروع شد. در سال 1872 قوانین " مالیات بر چاه های نفت و تولید نفت " و " فروش زمین های نفتی در اختیار مستأجران " بمنظور بهبود روابط در صنعت نفت تصویب شدند. برای اولین بار در31 دسامبر سال 1872، 15 قطعه از زمین های بالاخانی و 2 قطعه از زمین های بی بی هیبت به مزایده گذاشته شدند .
در آن دوره زمین های بایر برای یک دوره 24 ساله بمنظور اکتشاف نفت و توسعه میادین جدید نفت واگذار شدند. کسانی که زمین را به اجاره گرفته بودند حق داشتند نفت تولید خود را صادر و قیمت آن را تعیین نمایند. درآمد خالص آن ها 14 تا 15 درصد کل قیمت نفت فروخته شده بود. سرمایه خالصی که در سال های 1870 در صنعت نفت سرمایه گذاری شد فقط 4 درصد کل سرمایه ای بود که در این سال ها سرمایه گذاری گردید. این رقم برای جمع سرمایه گذاری اشخاص با سرمایه گذاری ملی فقط 10 در صد بود. در اواخر قرن نوزدهم از 167 واحد صنعتی که در زمینه نفت فعالیت می کردند فقط 49 واحد (8/24%) آذربایجانی بودند. در آن دوره میلیونرهای نفتی کمک شایانی به توسعه صنعت نفت کردند. اولین شرکت ذخیره کننده نفت – انجمن نفت باکو- در سال 1847 در باکو تأسیس شد. برادران نوبل که اهل سوئد بودند در سال 1873 وارد باکو شدند و در مورد ارتباط رشد اقتصاد با نفت به مطالعه پرداختند. آن ها در ان زمان دارای چندین میدان نفتی، پالایشگاه، نفتکش در دریای خزر، بارج، هتل و غیره بودند. در سال 1876 بدنبال لغو قانون مالیات بر تولید نفت چند پالایشگاه جدید نفت احداث و راه اندازی شد .
اولین خط لوله نفت در روسیه بطول 12 کیلومتر که میدان بالاخانی را به پالایشگاه نفت باکو وصل می کرد در سال 1878 احداث شد. طول تمام خطوط لوله ای که پالایشگاه نفت باکو را به میادین نفت وصل می کرد در سال 1898 به 230 کیلومتر رسید. این خطوط لوله سالانه یک میلیون تن نفت را منتقل می کردند .
خط آهن باکو به باطومی در سال 1883 احداث و راه اندازی شد. این خط لوله نقش مهمی در صادرات نفت و فرآورده های نفتی به کشورهای اروپائی داشت. روچیلددر سال 1883 به فروش و انتقال نفت ازباکو به اروپا از نظر مالی کمک کرد. شرکت نفت دریای کاسپین – سیاه متعلق به خانواده روچیلد در سال 1886 تأسیس شد. بانک روچیلد 42% از نفت صادراتی باکو را در اختیار داشت. تولید نفت آذربایجان در سال 1901 برابر با 11 میلیون تن بود . بنابراین تولید نفت آذربایجان در آن زمان بیش از 50% تولید نفت دنیا بود. مندلیف دانشمند معروف در سال 1880 پیشنهاد احداث خط لوله باکو به باطومی را بمنظور اطمینان از حمل نفت باکو به بازارهای دنیا ارائه نمود. این خط لوله به قطر 200 میلی متر 833 کیلومتر طول داشت. احداث این خط لوله از سال 1897 آغاز شد و در سال 1907 خاتمه یافت .
قبل از آنکه نفت در آذربایجان ملی شود 109 شرکت نفتی در این کشور فعالیت داشتند. از این شرکت ها 72 شرکت روسی (با سرمایه 240 میلیون روبل) و 37 شرکت انگلیسی (با سرمایه 100 میلیون پاند) بودند. برادران نوبل در صنعت نفت آذربایجان 30 میلیون روبل سرمایه گذاری کردند .
شرکت نفت حاجی چلکن که در آن زمان متعلق به یک سرمایه دار بسیار بزرگ بود 25/1 میلیون پاند در صنعت نفت سرمایه گذاری کرد. آذربایجان قبل از ملی شدن نفت دارای 270 شرکت بود که در تولید نفت مشارکت داشتند. 49 شرکت از آن ها شرکت های متوسط و کوچک بودند که به حفر چاه اشتغال داشتند، 25 شرکت به پالایش نفت می پرداختند و بیش از 100 شرکت به کارهای تعمیرات و غیره مشغول بودند. صنعت نفت در اواخر این مرحله با مشکلات زیادی (جنگ، انقلاب و ...) مواجه شد و بهمین علت تولید نفت کاهش یافت .
مرحله دوم از 1920 و بدنبال ملی شدن صنعت نفت در آذربایجان شروع می شود و تا زمان کشف میدان نفتی در دریا به نام "نفت داشلاری " در 1949 ادامه می یابد. تولید نفت در سال 1929 به 4/2 میلیون تن کاهش یافت. در مرحله دوم بعلت گسترش فعالیت های اکتشاف چندین میدان نفتی جدید کشف شد و تولید نفت در سال 1941 به 6/23 میلیون تن رسید. درواقع در این سال 76% تولید نفت اتحاد جماهیر شوروی از میادین جدید استخراج گردید.تولید نفت آذربایجان طی دوره جنگ جهانی دوم یعنی در سال های 1941 تا 1945 بعلت انتقال وسائل و متخصصین نفت به مناطق شرقی به 1/11 میلیون تن کاهش یافت .
در هفتم نوامبر سال 1949 چاه شماره 1 بعمق 942 متر برای تولید روزانه 100 تن نفت در میدان نفت داشلاری راه اندازی شد و به این ترتیب اولین گام در جهت تولید نفت دریائی برداشته شد .
مرحله سوم از زمان راه اندازی میدان نفتی نفت داشلاری در سال 1950 و توسعه نفت دریائی در آذربایجان شروع می شود و تا سال 1969 ادامه می یابد. در این دوره فعالیت های اکتشاف نفت در دریا گسترش یافت و چندین میدان جدید نفت و گاز کشف و راه اندازی شد و فن آوری استخراج نفت از دریا و زیرساخت های تولید نفت دریائی توسعه یافت .
در دوره مذکور چندین میدان جدید نفت و گاز در خشکی نیز کشف و راه اندازی شد. ویژگی مهم این دوره توسعه سریع میدان نفت داشلاری و سایر میادین است. برای اولین بار در دنیا یک میدان دریائی واقع در آب های آزاد مورد بهره برداری قرار گرفت. استفاده از روش های مهندسی و علمی و فنی باعث شد تا سرمایه به آذربایجان جریان یابد. در نتیجه در اثر استفاده بهینه از تجهیزات و کاهش قیمت تمام شده نفت سطح بهره وری افزایش یافت .
مرحله چهارم از سال 1969 آغاز می شود و خصوصیت بارز آن توسعه سریع صنعت نفت و گاز است. در این دوره تولید نفت دریائی بشدت گسترش یافت. در سال 1970 اتحادیه نفتی کشورهای حاشیه دریای خزر تأسیس شد. این اتحادیه با استفاده از تجارب متخصصین آذربایجانی در زمینه نفت مکلف شد تا به اقدامات زمین شناسی، حفاری و سایر فعالیت های نفتی در دریای خزر بپردازد. با توجه به تجهیزات فنی که در دریای خزر بکار می رفت فعالیت فقط تا عمق 40 متری امکانپذیر بود. در آن زمان تقریبا" تمام میادین نفتی موجود در بخش آذری تا عمق 40 متری شناسائی شدند. پس از آن با استفاده از تجهیزات و فن آوری های جدبد استخراج نفت از لایه های عمیق تر و افزایش تولید امکانپذیر گردید. با استفاده از این تجهیزات و فن آوری ها بعدا" فعالیت در عمق 200 متری دریا انجام شد و شرائط برای کشف میادین جدید نفت و گاز در اعماق آب های دریای خزر فراهم گردید .
درنتیجه 8 میدان جدید نفت و گاز در سال های 1960 کشف شدند و حجم ذخائر نفت به 2 برابر و حجم ذخائر گاز به 3 برابر افزایش یافت. تولید نفت و گاز در سال 1975 به 1/27 میلیون تن رسید. تعداد دکل های حفاری در سال های 1980 به 11 عدد بالغ گشت. در نتیجه فعالیت این دکل ها میادین جدید غنی نفت در عمق 80 – 350 متری دریای خزر دربخش آب های مربوط به آذربایجان کشف گردید .
مرحله پنجم از زمان فروپاشی اتحاد شوروی شروع می شود. ویژگی این دوره اتخاذ استراتژی جدید بر اساس دوره استقلال و تاریخ جدید آذربایجان است.
تقریبا بلافاصله بعد از استقلال آذربایجان از شوروی سابق، این کشور اجازه مشارکت خارجی در بخش نفت را صادر کرد و موافقت نامه های مشارمت در تولید را با شرکتهای بین المللی نفت به امضا رساند.
شرکت دولتی نفت آذربایجان که در حدود ۲۰ درصد از تولید نفت این کشور را انجام می دهد، مسئولیت اکتشاف و تولید نفت و گاز طبیعی در آذربایجان، مدیریت دو پالایشگاه، راهبری سیستم های خط لوله و مدیریت صادرات و واردات نفت و گاز طبیعی این کشور را بر عهده دارد.
صنعت نفت جمهوری آذربایجانیکی از مهمترین صنایع تولیدی این کشور است که بر پایهمیدانهای نفتی جمهوری آذربایجانشکل گرفته. این میادین نفتی با مجموع ذخیره حدود ۱۵ میلیارد بشکه،آذربایجان را در رده چهاردهم کشورهای دارای بزرگترینذخایر نفتی جهانجای داده. صنعت نفت این کشور از پیشگامان بعد از کشف نفت به شمار میرفت.
همان طوری که ذکر گردید بهرهبرداری از ذخایر نفتی این کشور از سال ۱۸۷۰ آغاز شد و درسده نوزدهم، این کشور پس ازایالات متحده آمریکا، دومین تولیدکننده نفت جهان بود. ولی درسده بیستمتولید نفت این کشور با افت تولید و رونق کم مواجه شد. توسعهمیادین نفتیدر سایر نقاط جهان، فرسودگی و نامرغوب بودن تجهیزاتصنعت نفتاین کشور که یادگاری از دوراناتحاد جماهیر شورویبوده و در ادامهفروپاشی اتحاد جماهیر شورویو استقلالجمهوری آذربایجانوجنگ قرهباغو شکست آذربایجان از جمله مهمترین عوامل افت این صنعت در این کشور محسوب میشود. بعد از دهها سال رکود این صنعت، در سال ۱۹۹۸ با بهرهبرداری از طرحهای توسعه جدید میادین نفتی این کشور، تولید نفت این کشور سیر صعودی به خود گرفت و در سال۲۰۰۰به حدود ۲۸۳ هزار بشکه در روز رسید. تولید متوسط روزانه نفت در سال ۲۰۰۱ حدود۲۹۴ هزار بشکه برآورد میشود. سال ۱۹۹۴ سال مهمی برای صنعت نفت این کشور بود و آذربایجان توانست باکنسرسیومیمتشکل از چندین شرکت نفتی مطرح دنیا، قراردادی ۳۰ ساله به منظور تولید نفت این کشور به امضا برساند کهقرارداد قرننام گرفت.
بر اساس این قرارداد، در بخش متعلق به آذربایجان دریای خزر به فعالیتهای مشترکی در میدانهای نفتی "آذری" و "چراغ" و در قسمت عمق میدان "گونَشلی" اقدام گردید. طی سالهای گذشته نتایج خوبی در زمینه فعالیتهای مشترک بدست آمده است. شرکت عملیاتی بین المللی آذربایجان فعالیتهای بسیار مفیدی دارد و در نتیجه، در میدان نفتی "چراغ" سکوی کامل مجهز به ماشین آلات فنی و تکنولوژی پیشرفته راه اندازی شده است. بر اثر حفاری چاههای نفتی، در ماه نوامبر سال گذشته اولین نفت استخراج گردیده است. ولی همپای راه اندازی این سکو و حفر چاهها و استخراج نفت، جهت استفاده از نفتی که استخراج می شود، خطوط لوله نفت و گاز ساخت شده، در منطقه سَنگه چال ترمینال بزرگ نفتی احداث گردیده و زیربنای بزرگی تشکیل شده است. نفت استخراج شده از میدان "چراغ" بوسیله لوله های نفتی به ترمینال سنگه چال انتقال می یابد و از آنجا هم از طریق خط لوله نفتی باکو- نووروسییسک که راه اندازی شده است، به بازارهای جهانی عرضه می شود.
قراداد جدید با بیپی
کل نفت و گاز آذربایجان در میادین "آذری-چراغ گونشلی" و "شاه دنیز" آذربایجان تولید میشود و در تمام آنها اوپراتور اصلی بیپی است. طبق قراداد جدید سوکار و بیپی هر کدام سهم ۵۰ درصدی دارند و هر دو شرکت اپراتور (پیمانکار) پروژه میشوند. به گفته کارشناس نشریه تخصصی "نچرال گس وورلد" در لندن این مسئله پیشرفتی برای سوکار محسوب میشود، زیرا برای اولین بار سوکار اوپراتور مشترک یک پروژه خواهد بود. در میادین دیگر سوکار اپوراتور پروژه نیست و حتی کمتر از ۲۰ درصد سهم دارد.
این کارشناس درباره احتمال وابستگی شدید نفت آذربایجان به بیپی توضیح میدهد: در مورد سهمها باید گفت که هر دو شرکت ۵۰ درصد سهم دارند اما ۷۰ درصد چیزی که از میادین تولید میشود مستقیم سهم دولت آذربایجان است که بعد از ۲۵ سال هم مال آذربایجان خواهد بود.
به گفته خاتیناوغلو فعالیت اوپراتوری برای سوکار تجربهای میشود تا تکنولوژی و دانش اوپراتوری را به دست آورد تا بتواند خود مستقلا وارد میدان شود.
شرکت دولتی نفت و گاز آذربایجان، سوکار، قرارداد جدید ۲۵ ساله با شرکت بریتیش پترولیوم (بی.پی.) برای توسعه یک بلوک نفت و گاز در دریای خزر امضا کرد.
این بلوک واقع در آبهای شمال باکو در شبهجزیره آبشِرون واقع است و شرکتهای سوکار و «بی پی» با سهم مساوی ۵۰ درصدی عملیات اکتشاف و توسعه آن را آغاز خواهند کرد.
آذربایجان برای اولین بار است که منابع نفت و گاز آبهای شمالی خود را توسعه میدهد. اواخر دهه ۹۰ میلادی شرکت لوک اویل روسیه در آبهای نزدیک مرزهای زمینی روسیه و آذربایجان عملیات اکتشاف انجام داد، اما به نتیجهای نرسید. بلوک آبشرون در دل دریای خزر در ۴۰۰ متری عمق آب واقع است و قرار است ۳۵۰۰ متر حفاری شود تا منابع نفت و گاز آن مورد بررسی قرار گیرد.
شرکت بی پی، دو دهه است که اپراتوری بزرگترین پروژههای نفت و گاز دریایی جمهوری آذربایجان را در دست دارد.
الهام شبان، رئیس مرکز تحقیقات نفت و گاز خزر در جمهوری آذربایجان، در گفتوگو با رادیو فردا میگوید که هم اکنون ۹۷ درصد نفت و ۹۹ درصد گاز تولیدی آذربایجان از دریای خزر انجام میشود و بخش اعظم آن از بلوک آذری-چراغ-گونشلی و میدان گازی شاه دنیز است که اپراتوری هر دو پروژه در دست شرکت بی پی هست.
به گفته او، آذربایجان تا کنون ۳.۳ میلیارد بشکه نفت و ۱۴۴ میلیارد متر مکعب گاز از بلوک آذری چراغ گونشلی تولید کرده و تولید از میدان شاه دنیز نیز به ۸۹ میلیارد متر مکعب گاز و ۱۷۶ میلیون بشکه میعانات گازی رسیده است.
شرکتهای مختلفی از روسیه، بریتانیا، فرانسه، آمریکا، ژاپن، هند، نروژ و مالزی سهامدار این دو پروژه عظیم به رهبری بی پی هستند و شرکت ایرانی «نیکو» نیز سهمی ۱۰ درصدی در پروژه شاه دنیز دارد که هم اکنون سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب تولید دارد، اما در دو سال آینده تولید آن به ۲۶ میلیارد متر مکعب خواهد رسید.
سهم شرکت سوکار در این پروژهها کمتر از ۲۵ درصد بود، اما در پروژههای جدیدی که امضا میکند، هم اپراتوری مشترک پروژهها را در دست میگیرد و هم سهمی ۵۰ درصدی در پروژهها دارد. معمولاً ۷۰ درصد از محصولات تولید شده از میادین به دولت آذربایجان میرسد و مابقی آن میان سهامداران تقسیم میشود.
یک منبع در شرکت سوکار به رادیو فردا گفت که قرار است ماه آینده یک قرارداد دیگر گازی برای توسعه میدان «قاراداغ» دریای خزر با شرکت نروژی استات اویل امضا شود. همچنین اواسط ماه آینده عملیات حفاری در میدان گازی آبشرون (این میدان با بلوک آبشرون تنها تشابه اسمی دارد) آغاز خواهد شد. شرکت توتال فرانسه و سوکار آذربایجان هر کدام سهمی ۵۰ درصدی در این پروژه دارند و قرار است سالانه ۵ میلیارد متر مکعب گاز از این میدان تولید شود.
جمهوری آذربایجان که هماکنون به تنهایی هفت برابر مجموع دیگر کشورهای ساحلی، نفت از دریای خزر تولید میکند، همچنین شهریورماه سال گذشته، یک قرارداد ۴۰ میلیارد دلاری جدید برای توسعه بلوک آذری-چراغ-گونشلی در دریای خزر امضا کرد.
بخش ایرانی دریای خزر
ایران تنها کشور ساحلی دریای خزر است که از ذخایر آن بهرهبرداری نمیکند، اما در نظر دارد اکتشاف و توسعه بلوکهای ۶، ۲۴، ۲۶ و ۲۹ در آبهای حاکمیتی خود را بر اساس مدل جدید قراردادهای نفتی به مناقصه بگذارد.
بنا به گفته مقامهای ایران، در این زمینه تاکنون با شرکتهای لوکاویل روسیه، استاتاویل نروژ و مائرسک دانمارک مذاکره شده، اما سال گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، اعلام کرد که «تاکنون هیچ سرمایهگذاری، متقاضی همکاری در فعالیتهای توسعهای در خزر نشدهاست».
اخیراً تهران و باکو در جریان سفر حسن روحانی رئیسجمهور ایران به آذربایجان، تفاهمنامهای برای اکتشاف دو بلوک در آبهای مورد مناقشه امضا کردند. آقای شبان میگوید که دو کشور توافق کردهاند که یک شرکت یا کنسرسیوم خارجی را برای این پروژهها جلب کنند، اما با توجه به تحریمهای ایران، انتظار نمیرود شرکتهای خارجی وارد این پروژهها شوند.
برات آلبایراک وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه اعلام کرد که کشورش از زمان آغاز فعالیت خط لوله باکو-تفلیس-جیحان و در 10 سال گذشته 2.6 میلیارد بشکه نفت خام به شکلی مطمئن و بی وقفه از جمهوری آذربایجان خرید و دریافت کرده است.
جهوری آذربایجان نفت AZERI LT CIF را از سال 1997 تولید و از طریق خطوط لوله باکو-تفلیس-جیهان و باکو-سوپسا و همچنین از طریق خطوط راه آهن گرجستان به بندر باتومی صادر می کند.
این کشور هچنین نفت اورال را از طریق بندر نووروسییسک روسیه در دریای سیاه صادر می کند. این نفت از طریق خط لوله باکو-نووروسیسک به این بندر تحویل می شود.
سوکاریا شرکت نفت آذربایجان
بهانگلیسیState Oil Company of Azerbaijan Republicاست، که یکی از بزرگترین شرکتهای این کشور بهشمار میآید
این شرکت تولیدنفت خاموگاز طبیعیرا درجمهوری آذربایجانبرعهده دارد. سوکار مالک دوپالایشگاه نفتدر این کشور میباشد. این شرکت وظیفه نظارت بر کنسرسیوم بینالمللی که در حال توسعه میادین نفت و گاز و اجرای پروژههای نفت و گاز در آذربایجان میباشد، را نیز انجام میدهد.
شرکت سوکار از نظر میزان درآمدهای سالیانه، در رتبه ۶۸ از بزرگترین شرکتهای جهان قرار دارد دفتر مرکزی شرکت سوکار در شهرباکو،جمهوری آذربایجانمستقر میباشد.
فعالیتهای شرکت نفت آذربایجان دراکتشاف نفتو بهرهبرداری از میادین نفت و گاز، واقع در مناطق خشکی و دریایی جمهوری آذربایجان، همچنین؛ انتقال، پردازش، پالایش و فروش نفت، گاز ومیعانات گازیمیباشد.
شرکتهای تابعه
دفتر مرکزی شرکت نفت آذربایجان در مرکز شهرباکو، در یک ساختمان سه طبقه که بهسبکرنسانسفرانسهساخته شدهاست، قرار دارد. دفاتر نمایندگیهای شرکت نفت آذربایجان در شهرهای بخارست، فرانکفورت، ژنو، لندن، استانبول، وین، آستانه و تهران واقع شدهاست.
دررومانی، شرکت نفت آذربایجان در حال ساخت یک مجتمعپتروشیمیبرای تأمین کشورهایاروپاییمیباشد. دفاتراتریشوآلمانشرکت سوکار نیز، وظیفه انتقالهیدروکربنازآذربایجانبهاروپارا برعهده دارد.
یک شهر تمام نفتی در آذربایجان
در میان دریای خزر، به فاصله ی یک صد کیلومتر از باکو پایتخت آذربایجان، یکی از شگفت انگیز ترین دهکده های دنیا قرار گرفته است. یک شهر کاملا پویا با جمعیت سه هزار نفر که بر روی سکوهای نفتی و جزیزه هایی مصنوعی که با ۳۰۰ کیلومتر پل خر پا به هم متصل شده اند، قرار گرفته است.
اینجا Neft Daslari یا اویل راکس (Oil Rocks) است که در بزرگترین دریاچه ی دنیا و در فاصله ی شگفت آور ۵۵ کیلومتر از ساحل دریاچه ساخته شده است.
آذربایجان از زمان های دور به خاطر منابع غنی نفت خود مشهور بوده است. تا جنگ جهانی اول تولید چاه های نفت آذربایجان به روزانه ۱۷۵ میلیون بشکه نفت خام یعنی ۷۵ درصد تولید کشور رسیده بود.
بعد از جنگ، هنگام جستجوی نفت در دریای خزر، مهندسین شوروی به یک نفت با کیفیت در عمق ۱۱۰۰ متری بستر دریا برخورد کردند. کمی بعد، اولین سکوی نفتی به دور از ساحل در آن نقطه ساخته شده و اویل راکس به دنیا آمد.
بنیان اولیه شهر از هفت کشتی غرق شده، شامل اولین نفتکش دنیا تشکیل شده بود. طی دهه ها این ساختار اولیه تبدیل به ۲۰۰۰ سکوی حفاری شد که در یک دایره ی ۳۰ کیلومتری پراکنده شده و با شبکه ای از پل های فلزی به طول ۳۰۰ کیلومتر به هم اتصال پیدا کردند.
بر روی این سکوها، بلوک های مسکونی هشت طبقه، کارخانه ی نوشیدنی، زمین فوتبال، کتابخانه، نانوایی، خشکشویی، سینما، حمام عمومی، باغچه ی سبزیجات و حتی یک پارک ساخته شد. در دوران اوج خود، ۵ هزار کارگر اینجا زندگی می کرده است.
از ۳۰۰ کیلومتر راه، فقط ۴۵ کیلومتر آن همچنان قابل استفاده است که حتی همین راه ها نیز تعمیر نمی شوند. با این وجود، اینجا برای دولت همچنان یک مکان محرمانه به حساب می آید که مثل دوران شوروی به دقت از آن نگهبانی می شود.
گردآوری: گروه اولدوز توریسم