منابع طبیعی مان را فراموش نکنیم

غارهای ایران چنان تخریب شده اند که حتی کارشناسان غار و غارشناسی نیز قادر به نام بردن تمامی غارهای در حال تخریب ایران نیستند. معدن کاوی گسترده، بهره برداری بی رویه آب از غارها و گردشگری بی ضابطه در سال های اخیر دو عامل اصلی تخریب و مرگ غارهای ایران هستند.

جواد نظامدوست رئیس سابق هیأت مدیره غار و غارشناسی ایرانیان و کارشناس غارهای ایران به همشهری گفته است که زمانی می گفتیم غارها دور از دسترس هستند و پای انسان و توسعه گردشگری هنوز به آنها نرسیده است اما حالا با چشمان پر از اشک می گوییم حال غارهای ایران خوب نیست و غارهای کشور در دسترس تخریب گران قرار گرفته است.

همین چندی پیش غار جهنم در بشرویه خراسان جنوبی با هدف بهره برداری معدن از صفحه زمین حذف شد. این غار 23 سال پیش کشف شده بود و تصاویر و عکس های موجود از آن غواصی را نشان می دهد که در حوضچه آن در حال غواصی است. با وجود فروکش کردن سفره های آب زیرزمینی در غار جهنم اما این غار تا همین 5 ماه پیش که کارشناسان غار و غارشناسی برای سرکشی به آن رفته بودند دارای حوضچه نیم متری از آب بود و گزارش آن نیز تهیه و ارائه شد تا آنکه معدنکاو پیروز شد و بهره برداری معدنی از آن صورت گرفت و به طور کلی تخریب شد.

13 غار ایران نیز در اختیار بخش خصوصی، دولتی و نیمه دولتی برای بهره برداری گردشگری است که کارشناسان غار و غارشناسی ایران معتقدند فاتحه آنها برای همیشه خوانده شده است. از میان این غارها نیز تنها غار علیصدر توانسته است از محل فروش بلیت هزینه غار را تأمین کند.

غار نمکدان قشم یکی از نادرترین و طولانی ترین غار نمکی جهان، غار قلایچی از زیباترین و کهن ترین غارهای ایران با یکصدمتر چاه فرود و 5هزار متر نقشه برداری ازجمله غارهای نیازمند حفاظت فوری هستند به این غارها باید طبقات زیرین غار کتله خور با 20 کیلومتر طول نقشه برداری شده که عنوان طولانی ترین غار طبقاتی خاورمیانه را بخود اختصاص داده است نیز غار نباتی یزد، چهارمین تالار بزرگ زیرزمینی جهان در غار دوسر یزد، دومین چاه غار یک تکه جهان در غار پراو در کرمانشاه با عمق 560 متر، غار امیر، غار رکورددار جوجار در کرمانشاه و غار قلا که به لحاظ برخورداری از عمق زیاد دارای اهمیت است، اضافه کرد.

زدوبند واگذاری و مرگ سریع غارهای ایران

رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایرانیان در ادامه بهره برداری گردشگری از غارهای کشور را یکی دیگر از دلایل مرگ غارهای ایران خواند و گفت: آنقدر شرکت های اقماری درست شده و که متوجه نمی شویم چه کسی از کدام غار در حال بهره برداری است و وظیفه کارگروه ملی غارشناسی این است که به این موضوعات ورود کند و ببیند چه کسی از غار علیصدر بهره برداری می کند یا بهره بردار اصلی غار کتله خور زنجان که ظاهرا در اختیار شرکت همیار زنگان است کیست؟

این غار در اختیار شورای شهر زنجان است و اخیرا نیز استانداری زنجان ورود کرد و غار کتله خور را به مزایده گذاشت، برنده این مزایده نیز اداره میراث فرهنگی استان زنجان بود. میراث فرهنگی استان زنجان نیز پول های حاصل از فروش بلیت را به شرکت همیار زنگان می دهد. یا غار علیصدر که می گفتند خصوصی است ظاهرا متعلق به علیصدر است ولی ببینید اعضای هیأت مدیره آنچه کسانی هستند. یا ببینید مدیران غار نخجیر که ظاهرا در اختیار بخش خصوصی است چه کسانی هستند؟ غار رودافشان را نیز اداره میراث فرهنگی استان به شورای ده روستای رودافشان داد و از آنجا که آنها با نحوه نگهداری و حفاظت و کسب درآمد از غار آشنا نبودند این واگذاری دو سال بیشتر طول نکشید و تمامی کابل ها و سیم های موجود در این غار را کندند و بردند. به گفته او، در واگذاری غارهای ایران زد و بندهای زیادی صورت می گیرد و این غارها به ظاهر به بخش خصوصی داده می شوند اما در حقیقت در اختیار مدیران دولتی هستند.

جواد نظامدوست رئیس سابق انجمن غار و غارشناسی ایرانیان تأکید می کند: ورودی برخی غارها باید براساس قوانین بین المللی مسدود و ورود و خروج به آنها کنترل شود. چون با ورود بی رویه به غارها مقدار زیادی باکتری و میکروب به داخل غار منتقل می شود که باکتری های خوابیده را بیدار می کند و اکوسیستم غار را در خطر قرار می دهد و از سوی دیگر باکتری های بی ضرر داخل غار نیز به بیرون منتقل می شوند و تبدیل به باکتری های مضر خواهند شد. هیج کجای دنیا نیز مانند ایران غارها اینگونه بی صاحب اداره نمی شوند.

گردآوری: گروه اولدوز توریسم