استانبول از شهر های دیدنی کشور ترکیه است که با جاذبه های دیدنی اش گردشگران زیادی را به خود جذب کرده است. دیدنی های استانبول علاقه مندان زیادی دارند که یکی از این مکان های زیبا و دیدنی مسجد سلطان احمد یا همان مسجد آبی است که با نور پردازی و معماری منحصر به فرد خود علاقه مندان زیادی را به خود جذب کرده است.
در نگاه اول در بازدید از مسجد آبی، ترکیب گنبدها و مناره ها و مقرنس کاری ها توجه شما را به خود جذب می کند، در شبستان وارد بهشتی از طرح و نور و رنگ می شوید. کاشی کاری های بی نظیر، طلاکاری های چشمگیر و بازی دلبرانه رنگ و نور در اینجا غوغا می کند و می تواند تا ساعت ها شما را درگیر خودش کند.
در قرن هفدهم به دستور سلطان احمد، پادشاه عثمانی، مسجدی تاسیس شد که پس از مرگ وی آن مسجد را مسجد سلطان احمد نامیدند. سلطان احمد در زمان حیاتش، تصمیم گرفت مسجدی بنا کند که بتواند با مسجد ایاصوفیه استانبول رقابت کند.
به دلیل انعکاس رنگ آبی آسمان در برخی مواقع، مسجد به رنگ آبی ظاهر می شود. البته نام مسجد آبی فقط مربوط به دیواره های خارجی و انعکاس رنگ آبی آسمانی بر روی گنبدها نیست بلکه داخل مسجد، با کاشی های آبی مزین شده است. سقف این مسجد با ۲۰ هزار کاشی آبی تزیین شده است. داخل مسجد ۲۶۰ پنجره روشن به کار رفته است که مسجد را به خوبی در طول روز روشن کرده است. می گویند در قرن هفدهم شیشه هایی که درون این پنجره ها به کار رفته بود، شیشه های با کیفیت رنگی بود که انعکاس نورشان بر کف زمین مسجد، زیبایی دل انگیزی را پدید می آورد اما متاسفانه پس از مدتی شیشه ها تغییر پیدا کرد و از کیفیت آن ها کمی کاسته شد.
مسجد آبی از مهم ترین آثار معماری دوره عثمانی محسوب می شود. گنبدهای آبشاری، تقارن زیبا و طاق های پی در پی، مناره ها و کاشی های آبی درون مسجد.
طراحی و معماری این سازه مذهبی به صورت ترکیبی است و عناصر معماری اسلامی نیز در آن به چشم می خورند و همچنین از طراحی سازه ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده است.
این مسجد مستطیلی شکل است و در نگاه اول، 5 گنبد آن به چشم می آیند که یکی بزرگتر از دیگری و درست در مرکز قرار گرفته است. چهار گنبد کوچک تر در اطراف گنبد مرکزی آرایش یافته و در مجموع شکلی پله پله ای به بنا می دهد. در اطراف نیز 6 مناره هم شکل و 8 گنبد کوچک تر مجموعه را کامل می کند.
در اطراف این گنبد بزرگ 4 نیم گنبد کوچک تر ساخته شده است. این مجموعه بر خلاف دیگر مسجدهای معروف شهر که چهار مناره دارند، با 6 مناره هم شکل آراسته شده است.
محمد آقای معمار برای ساخت نمای بیرونی سازه، حیاط و گنبدهای این مسجد از معماری مسجد سلیمانیه الهام گرفته است.
این مسجد چند ورودی دارد که اگر از ورودی غربی وارد شوید، ردیفی از میله های آهنی در بالای ورودی توجه تان را جلب می کند. تنها شخصی که اجازه داشت سوار بر اسب وارد این مسجد شود، سلطان احمد اول بود؛ این میله های آویزان و آهنی را به این دلیل در قسمت ورودی تعبیه کرده بودند تا سلطان به هنگام ورود سر خم کند و با از تواضع و خشوع وارد مسجد شود.
وارد مسجد که می شویم مقرنس ها و طاق مسجد را میبینیم. سپس وارد حیاط مسجد می شویم. در حیاط یک آبخوری شش ضلعی و مسقف به چشم می خورد که از جنس سنگ مرمر است. سراسر حیاط مسجد آبی با رواق هایی هم شکل و 26 ستون احاطه شده که بر بالای هر کدام نیز گنبدی قرار دارد.
قبل از ورود به مسجد، در کنار دیوار بیرونی و جانبی ایاصوفیه، مدرسه ای تاریخی به چشم می خورد که در واقع بخشی از مجموعه مسجد آبی بوده و امروزه از آن به عنوان محلی برای ارایه اطلاعات رایگان درباره مسجد سلطان احمد و دین اسلام استفاده می کنند.
نخستین باری که مسجدی با 6 مناره در سرزمین ترکیه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود.
چهار مناره در چهار گوشه بنا دیده می شود و دو مناره دیگر در میان آن ها قرار گرفته اند. هر یک از مناره های اطراف گنبد را که برانداز کنید، سازه ای ستونی و مدادی خواهید دید که سه بالکن دارند؛ اما این موضوع درباره مناره های انتهای حیاط صدق نمی کند و بر روی این دو مناره تنها دو بالکن به چشم می خورد. دلیل این موضوع ساده است چرا که موذن مسجد مجبور بود روزی 5 بار از این مناره ها بالا و پایین برود و به این ترتیب، کاهش تعداد بالکن ها، کار او را آسان تر می کرد. البته باید بدانید امروزه دیگر برای اذان گفتن فردی از این پله ها استفاده نمی کند و در مقابل از یک سیستم صوتی عمومی و با کیفیت استفاده می شود که نوای آن را در بخش های قدیمی و تاریخی شهر می توان شنید.
حالا وارد شبستان مسجد می شویم.
بخش پایینی ستون ها با کاشی های سنتی و طرح و نگارهای به خصوص تُرکی وجود دارد . جالب است بدانید که شمار این کاشی های دست ساز به حدود 20 هزار می رسد و بیش از 50 طرح مختلف از گل لاله در آن ها دیده می شود.
از پایین به بالا که می رویم ابتدا کاشی های سنتی و کم نقش و نگار را می بینیم و به ترتیب کاشی های جدیدتر و پر زرق و برق را.
کاشی های دست ساز مسجد آبی سفارشی در شهر ایزنیک ترکیه ساخته شده اند. ایزنیک که روزگاری مرکز سفالگری سرزمین آناتولی و ترکیه قدیم محسوب می شد، در مهارت و تکنیک و نقش و نگار کاشی کاری ها زبانزد خاص و عام بود.
در وسط مسجد که می ایستیم، 260 پنجره اُرُسی و رنگی رنگی می بینیم این تعداد پنجره از آن روست که نور داخل شبستان به بهترین وجه ممکن تامین شود. در هر نیم طاق، 5 پنجره به چشم می خورد که برخی از آن ها شیشه نداشته و تنها به شکل پنجره ساخته شده اند. سقف مسجدرا که ببینینم گنبدی در میان و چهار نیم گنبد در اطراف به چشم می خورند که تزیینات گنبد میانی به وضوح از دیگران متمایز است و در پایین به نواری آبی رنگ و جذاب آراسته شده است. هر نیم گنبد 14 پنجره دارد و گنبد اصلی نیز به تنهایی میزبان 28 پنجره در دور تا دور خود است.
محراب این مسجد بسیار زیباست و تمام از مرمر سفید تراشیده شده و شکوه آن در قسمت بالا با طاقچه هایی پی در پی و آبشاری تکمیل شده است. درست در بالای محراب دو صفحه با زمینه سبز رنگ و نوشته های طلایی رنگ به چشم میخورد. در بالای محراب پنجره های رنگی وجود دارد.
در سمت راست محراب، منبر بلند با تزییناتی بی نظیر توجه را می رباید و نگاه را درگیر خودش می کند. اگر به قدر کافی به عقب بروید، می توانید انتهای طلایی و هرمی شکل بالای آن را ببینید. امام جماعت مسجد معمولا برای سخن رانی و خواندن خطبه ها در نمازهای جمعه و یا روزهای عید، به بالای این منبر می رود. جالب آن که مسجد سلطان احمد و منبر آن به گونه ای طراحی شده است که در شلوغ ترین اوقات نیز تمام افراد بتوانند امام جماعت را ببینند و سخنانش را بشنوند.
در کنار پنجره ها، لوسترهای شمعدانی و بزرگ وجود دارد. روی این لوسترها از تخم های شترمرغ استفاده می کردند، چرا که دافع عنکبوت بوده و از بسته شدن تار عنکبوت جلوگیری می کردند.
خوشنویسی های داخل مسجد از آیات قرآن گرفته شده اند و اثری از سید کاظم گُبَری، یکی از بهترین خوش نویسان قرن هفدهم هستند. همچنین لوح هایی بر روی دیوارهای مسجد سلطان احمد دیده می شود که مزین به آیات قرآن مجید و اسامی سلاطین عثمانی است.
مصالحی که در ساخت این مسجد استفاده شده است از آن جمله می توان به: سنگ سماق، گرانیت قرمز، مرمر، سنگ بِرش و ... اشاره کرد. دیوارهای مسجد با استفاده از سنگی به نام "mold stone" ساخته شد، چرا که سبک است. این سنگ ها را ابتدا با کشتی به ساحل بسفر می آوردند و سپس با کالسکه و اسب به محل ساخت مسجد انتقال می دادند.
بنابر اطلاعات سندهای تاریخی امپراتوری عثمانی، مرمر سفید را از جزیره مرمره ترکیه و سنگ سماق قرمز را از منطقه میحلیجیک (Mihalıççık) استان آناتولی و سرب را از اسکوپیه (پایتخت امروزی جمهوری مقدونیه) به استانبول آوردند تا از آن ها برای ساخت گنبد استفاده کنند.
چوب مسجد نیز از مناطق مختلف مانند اوسکودار، روملی و شهرها و روستاهایی مانند ازمیت، ارگلی و کاراسو آورده شد.
از مرمر، سنگ سماق و گرانیت قرمز در ساخت ستون های مسجد سلطان احمد و بخش های مختلف ساختمان استفاده شد. به طور مثال هنگامی که وارد حیاط می شوید، قطعا ستون های مرمرین و کاشی های مرمری کف را خواهید دید. البته در ساخت ستون های حیاط تنها از مرمر استفاده نشده و سنگ های دیگری چون ماسه سنگ و پودینگ استون (نوعی سنگ آذرین) نیز به کار رفته اند.
در قسمت های بالایی مسجد شکل های هندسی و دایره هایی به رنگ قرمز روشن و آبی به چشم می خورد.
بر روی کاشی های آبی مسجد، طرح هایی سنتی مانند درخت سرو، گل لاله، رز و میوه های مختلف به چشم می خورد که نمادی از بهشت هستند. یکی از ویژگی های مهم معماری این مسجد نور مناسب شبستان و وجود پنجره های بسیار است.
در پروژه بازسازی سال 2014 مسجد آبی، تعداد کاشی های این مسجد 23 هزار قطعه برآورد شد.
پوشش مناسب خانم ها: بازدید از مسجد سلطان احمد مانند مسجدهای ایران نیست که الزامی برای پوشیدن چادر وجود داشته باشد؛ اما نیاز است که حتما موهای خود را بپوشانید و به هنگام ورود به مسجد آبی از روسری و شال استفاده کنید. اگر بلوز و تی شرت شما آستین کوتاه است، لازم است شال خود را به گونه تنظیم کنید که بازوان و دستان شما را هم بپوشاند. در صورتی که همراه خود روسری و شال ندارید، نگران نباشید چرا که در ابتدای ورود به مسجد سلطان احمد، شال به صورت رایگان در اختیار شما گذاشته می شود.
همچنین توجه داشته باشید که با وجود شلوارک و دامن کوتاه هم نمی توانید وارد این مسجد شوید و باید دامن و شلوار شما بلند باشد.
پوشش مناسب آقایان: باید بدانید که پوشیدگی برای ورود به مسجد سلطان احمد تنها مختص به خانم ها نیست و آقایان نیز لازم است در مورد شلوار خود نکته ای را رعایت کنند. پوشیدن شلوارک در این مکان مقدس ممکن نیست و پاچه های شلوار باید پایین تر از زانو باشد.
پیش از آن که وارد شبستان مسجد سلطان آبی شوید کفش های خود را از پا درآورده و آن ها را در پلاستیک بگذارید.
فراموش نکنید که مسجد سلطان احمد مکانی مقدس بوده و نیاز است در طی بازدید از آن، سکوت را رعایت کنید.
عکاسی با فلاش در مسجد آبی ممنوع است.
از خیره شدن به نمازگزاران و یا عکاسی از آن ها خودداری کنید.
راحت ترین راه دسترسی به محله سلطان احمد، استفاده از تراموای استانبول بوده که نزدیک ترین ایستگاه آن به تکسیم، ایستگاه کاباتاش (Kabataş Tramvay) است. این ایستگاه تراموای کاباتاش کمی با میدان تکسیم فاصله دارد و می توانید این فاصله را پیاده و یا با قطار کابلی طی کنید. پیاده تا ایستگاه کاباتاش حدود 12 دقیقه راه در پیش رو دارید و با قطار کابلی، این مسافت را در 2 تا 5 دقیقه پشت سر می گذارید.
اگر قطار کابلی انتخاب شماست، پس به ایستگاه قطار کابلی تکسیم بروید و سوار خط F1 شوید. پس از چند دقیقه به ایستگاه کاباتاش می رسید و 1 دقیقه پیاده روی پیش روی شماست تا به ایستگاه تراموای آن برسید. در این نقطه، سوار خط T1 شوید و پس از پشت سر گذاشتن 7 ایستگاه، در ایستگاه سلطان احمد پیاده شوید. از این جا تا مسجد باشکوه سلطان احمد نزدیک 5 دقیقه پیاده روی راه است.
8:30 11:30
13:00 14:30
15:30 16:45
ساعات بازدید جمعه ها: 13:30
هزینه ورود: رایگان
برای رزرو تورهای استانبول اینجا را کلیک کنید یا با شماره 66890689-021 تماس بگیرید.
نوشتن دیدگاه