شهرستان کیوی یا کوثر در شمال شهرستان خلخال و جنوب شهرستان اردبیل واقع شده است. این شهرستان بیشتر به خاطر طبیعت زیبا و کوهستانی آن معروف می باشد که یک منطقه بکر برای اکوتوریسم می باشد. اما این شهرستان دارای آثار و جاذبه های تاریخی و همچنین جذابیت های فرهنگی، فرهنگ و رسوم سنتی و بومی، غذای های سنتی و محلی نیز شناخته می شود. این شهرستان دارای قلعه ها،تپه ها، گورستان های تاریخی و باستانی و ... و دیگر جاذبه های گردشگری می باشد.
تپه های تاریخی و باستانی
تپه قبرستان اوستی
تپه قبرستان اوستی مربوط به عصر آهن است و در شهرستان کیوی، بخش مرکزی، دهستان سنجبد شمالی، روستای نوده واقع شده است.
گورستان ها، مساجد و امام زاده ها
گورستان آق گول
گورستان آق گولمربوط بهعصر آهناست و درشهرستان کوثر، بخش فیروز، دهستان زرج آباد، روستای هشین واقع شده است.
گورستان خلفلو
گورستان خلفلومربوط بهدوره ساسانیان و سدههای اولیهدورانهای تاریخی پس از اسلاماست و درشهرستان کوثر، بخش مرکزی، دهستان سنجبد شمالی، روستای خلفلو واقع شده است.
گورستان کول گدیک
گورستان کول گدیکمربوط بهعصر آهناست و درشهرستان کوثر، بخش فیروز، دهستان زرج آباد، روستان زناب واقع شدهاست.
پل ها
پل فیروزآباد
این پل در بخش فیروز و ورودی روستای فیروزآباد در تاریخ 1312 ه.ش در زمان رضاخان توسط آلمانی ها طراحی و ساخته شده است. مصالحی که در ساخت این پل به کار رفته، سیمان، آهن، آرماتور، شن و ماسه است. رودهای روستاهای لیکوان، ایلخچی، سنگآباد، شهر کیوی، هریس در روستای فیروزآباد به هم متصل شده و از زیر پل فیروزآباد میگذرند.
پل پردیس
این پل تنها دارای یک دهنه می باشد و در منطقه ای صخره ای و صعب العبور ساخته شده است زمان ساخت این پل را به ساسانیان نسبت می دهند.
کورپو قولاغی
این پل قدیمیترین پلی است که بر روی رودخانه کیوی چایی بسته شده است، این پل در سال 1359 توسط حقبین و با کمک اهالی شهر تجدید بنا شد و در قسمت جنوبی شهر و در میان باغها قرار گرفته است.
حمام های تاریخی
داش حامام
این حمام در طرف شرقی شهر کیوی میان باغات و کنار رودخانه کیوی چایی نزدیک دلیکلی داش واقع شده است. روز جمعه و شبهای هفته را مردان و سایر روزهای هفته زنان محل از این حمام جهت استحمام و نظافت استفاده میکردند. آب این حمام از دو چشمه، یکی گرم و دیگری سرد از میان سنگها تامین میشود. آب این حمام معدنی و برای رفع سنگ کلیه مفید است. برخی از اهالی شهر از آب گرم آن به خانه آورده و چایی درست میکنند. بعد از استحمام در این حمام برخلاف سایر حمامها، حالت گرسنگی به انسان دست میدهد، در حالیکه در حمام های دیگر انسان تشنه میشود. کل ساختمان این حمام از سنگ بوده و از تاریخچه و پیدایش آن اطلاع دقیقی در دست نیست.
سایت های تاریخی و باستان شناسی
آسیاب های آبی کیوی
از آب رودخانه کیوی چایی علاوه بر استفاده در آبیاری مزارع و باغات، در قدیم برای به کار انداختن آسیابهای آبی نیز استفاده میشده است. کیوی به خاطر داشتن آسیاب های آبی متعدد در منطقه خلخال و اردبیل ممتاز بوده است. آسیابهای آبی شهر کیوی در قدیم عبارتند از : عباس قوشا دگیرمانی، اورغوّری پیرجان دگیرمانی،کرم دگیرمانی، ایوب دگیرمانی، شاه دگیر مانی،مَشَد دگیر مانی، زنبورک دگیرمانی، آسیاب مشهدی ابوالفضل بشارتی و آسیاب مشهدی حیدر صادقی
این آسیاب ها، گندمهای اهالی شهر و روستاهای اطراف را آرد میکردند. با وجود چنین آسیابهایی میتوان تخمین زد که آب رودخانه کیوی چایی چقدر بوده است. یکی ا ز روشهای غیرمتداول و نامعمول تخمین جمعیت شهرها و مناطق ایران در گذشته میتواند بر پایه تعداد آسیابهای آن شهر و منطقه بوده باشد.
رستم داشی
سنگ رستم (رستم داشی) در شمال شرقی گیوی بالاتر از جاده گیوی به خلخال در کوه ازنا قرار دارد. این سنگ در طرف شمال شرقی شهر کیوی بالاتر از جاده کیوی به خلخال در کوه ازنو (ازناب) واقع شده است. در بین مردم افسانه ای در مورد این سنگ وجود دارد و آن اینکه؛ سنگ به آن بزرگی، سنگریزه کفش رستم پهلوان بوده و یا اینکه رستم این سنگ را خودش برداشته و به اینجا آورده است. روی این سنگ پهن و مسطح و هموار بوده و چوپانهای محل در قدیم روی آن و زیر آن مینشسته و غذا میخوردهاند.
منبر مشکول
منبر قدیمی مشکول به رنگ قهوهای و از چوب ساخته شده و دارای چهار پله بوده و در بدنه آن آیت الکرسی با خط کوفی نوشته شده و نوع چوب آنرا برخی آبنوس تشخیص دادهاند و تاریخ ساخت آن دقیقاً معلوم نیست بعضی به زمان عثمان و بعضی به دوره سلجوقیان نسبت میدهند. در این روستا علاوه بر منبر، آثار قلعه و غاری نیز در ضلع شمالی رودخانه قزل اوزن (آتاش) وجود دارد و قبرستان متروکة قدیمی بنام قبرستان اهل تسنن مشهور است.
نوشتن دیدگاه