شهرستان نیر در قسمت جنوبغرب استان اردبیل قرار دارد. این شهر به لحاظ سنگ نبشته میخی اورارتوئی و نزدیکی به سراب و سبلان و معماری خاص صخره ای از استقرارگاه های قدیمی استان محسوب می شود. ضمناً قرار گرفتن خطوط فرعی جاده تاریخی ابریشم از آن، نشانگر رونق آن در دوره های گذشته است. در منابع تاریخی اسم این شهر بصورت نریز، نیریز ذکر شده است. در ضمن این شهرستان دارای فرهنگ بوی غنی بوده و مراسم چهارشنبه سوری که در تفرجگاه بولاغلار برگزار می شود دارای شهرت می باشد.
قلعه ها
قلعه بوینو یوغون
کوهی است در روستای کور عباسلوکه دارای صخره های عظیم و صعب العبور می باشد. آثار و استخرهای سنگی بزرگ آن متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است.
قلعه یری
از دیگر دژهای واقع در توابع کورائیم دژی است که بر روی کوهی نسبتا مرتفع در جنوب کورائیم در روستای دابانلو واقع شده است. وجود سفالهای نخودی رنگ به صورت هندسی بسیار خشن وجود مقادیر و تعداد و وسعت زیاد آنها در سطح کوه و سنگ های بزرگ این قبر ها از ویژگی های خاص این منطقه باستانی است. منطقه مزبور متشکل از یک گورستان متعلق به دوران پیش از تاریخ و یا پیش از هزاره دوم ق.م و دیگری قلعه ای متعلق به دوران تاریخی قبل از هزاره اول ق.م می باشد.
تپه های تاریخی و باستانی
تپه های قره شیروان
قره شیران به قلعه شیران معروف بوده است که قبور مکشوفه در آن به قرن 8 و 9 میلادی مربوط است. در قبور مکشوفه قبور اغنیا و قبور فقرا و همچنین قبر حیوانات از هم متمایز بوده است. این قبور متعلق به 700 الی 800 سال قبل از میلاد است.
تپه ساری قیه
در روستای ساری قیه واقع در جنوب غرب نیر که در کنار سرشاخه اصلی رودخانه بالخلو قرار دارد. تپه ای باستانی وجود دارد که آثار بدست آمده از این تپه نشان می دهد که تپه ساری قیه از هزاره اول پیش از میلاد تا قرون اولیه اسلامی سکون بوده است.
تپه سایین
روستای سائین در 30 کیلومتری جنوب اردبیل و 27 کیلومتری جنوب شرق شهرستان نیر واقع شده است. آثار بدست آمده در تپه این روستا متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است و به نظر می رسد که از دژهای قدیمی منطقه بوده باشد.
مساجد و امام زاده ها
مقبره امام زاده کورائیم
این مقبره در سمت غربی روستای کورائیم که (نیمه ویران ودر حال انهدام) قرار دارد. از سبک معماری بنا چنین به نظر می رسد که به دوره مغول بر می گردد.
مقبره شیخ عبدالله کورائیمی
این مقبره منسوب به قرن هفتم هجری قمری هم عهد آیت الله مرحوم ثمرینی بوده و از فقهای بزرگ زمان خود به شمار می رفته است.
مقبره روستای مجمیر
این مقبره دارای سنگ نبشته هایی می باشد که قسمتی از سنگ نوشته های آن از بین رفته است و اسماء ائمه اطهار (ع) در روی آن حک شده است.
مقبره سید میری
یکی از نوادگان امام سجاد (ع) در قبرستان عمومی شهر نیر مدفون است که مورد احترام اهالی منطقه بوده و شبهای جمعه بر سر مزار این بزرگوار شمع روشن کرده ونذورات احسان می کنند.
پل ها
قرمیزی کورپو
قرمیزی کورپو بر روی رودخانه آغلاغان احداث شده است منصوب به دوره سلطنت شاه عباس است. این پل مرکز شهر را به یکدیگر متصل می ساخته که امروزه پل جدیدی در کنار آن بنا شده است. کاروانسرای شاه عباس در ده کیلو متری جاده قدیمی سراب به نیر، نزدیک گردنه صائین واقع شده و بنای آن تمام سنگی است.
پل آغلاغان
پل تاریخی آغلاغان مربوط به دوره صفوی است و در نیر، روی رودخانه آغلاغان واقع شده است. این پل دارای چهار چشمه با پایه های سنگی و طاق های آجری می باشد. اندازه هر چهار دهانه قوس متفاوت است. این پل یادگار دوران صفویه می باشد که شامل چهار دهانه آجری با قوس های مربع (شمشیری) و موج شکنهای سنگی می باشد. در حال حاضر این پل برای گذر افراد پیاده مورد استفاده قرار میگیرد.
پل نیر
پل نیر روی رودخانه نیر ساخته شده است. این پل منسوب به دوره صفویه است و چهار طاق دارد. این پل در کنار یک پل پهن وتازه ساز که رفت و آمد مسافران تبری- اردبیل از روی آن صورت می گیرد، واقع شده است.
کاروانسراها
کاروان سرای سایین
این کاروانسرا به فرمان شاه عباس صفوی در منطقه برف گیر گردنه سایین به منظور امنیت مسافران این مسیر و بر اساس اقلیم سخت این منطقه ساخته شده است. عرض و ارتفاع ورودی های اتاق ها ، به حداقل ممکن کاهش یافته طوری که با اندک وسایلی می توان آن را مسدود و از نفوذ سرما و کوران برف به داخل آن جلوگیری کرد. مصالح به کار رفته شده در ساخت در این کاروانسرا از سنگ های همان منطقه که در برابر شرایط جوی بسیار مقاوم هستند تامین شده است.
سایت های تاریخی و باستان شناسی
قبرستان کورائیم
این قبرستان باقی مانده از دوران اسلامی و از قرن 6 هجری است و در کورائیم قرار دارد و بقعه کورائیم در این قبرستان قرار دارد. سنگ قبرهایی متعلق به همان دوره در این قبرستان به چشم می خورد.
نوشتن دیدگاه