تهران در پهنهای بین دو وادی کوه و کویر و در دامنههای جنوبی البرز گسترده شدهاست. از سمت جنوب به کوههای ری و بیبیشهربانو و دشتهای هموار شهریار و ورامین و از شمال به واسطه کوهستان محصور شدهاست.تهران اول بار حدود 200سال پیشتوسط آغا محمدخان قاجار به عنوان پایتخت ایران برگزیده شد. تقریبا بیشتر عمارتها و ابنیه قدیمی تهرانکه امروز بخشی از میراث فرهنگیایران را شامل می شود متعلق به همان دوره و یاعهد صفوی است. مردم تهران دست کم 100 سال پایتخت نشین بودند اما از مزایای پایتخت بی بهره بودند. تهران اما منطقه ای خوش آب و هوا بود. تقریبا چهار طرف تهران را باغات مشجر و سبزهزارهای متعدد در برگرفته بود، باغ و باغچههای سبز و خرمی که هم وسیله هواخوری وتفریح مردم بود و هم کمک به تصفیه هوا میکرد. به هر ترتیب پس از فتح تهران به دست مشروطهخواهان، این پایتخت صاحب بلدیه شد. از این به بعد بود که مردم تهران به مرور طعم شهر نشینی را چشیدند.
جمعیت
بر اساس نخستین سرشماری رسمی که در سال ۱۳۳۵انجام گرفت، این شهر با ۱٬۵۶۰٬۹۳۴نفر جمعیت، پرجمعیت ترین شهر ایران بودهاست. همچنین بر اساس آخرین سرشماری رسمی که در سال ۱۳۸۵انجام گرفت، جمعیت تهران، ۷٬۷۰۵٬۰۳۶نفر بودهاست.
زبان
تهران در روزگاران کهن از توابع ری بوده است، و ری از سرزمین ماد بهشمار میآمده است، از اینرو زبان مردم تهران و ری در آغاز شاخهایی از زبان مادی بوده که با پارسیقدیم نزدیکی داشته است.زبان مردم این سامان، در دورهی اشکانیان، زبان پهلوی اشکانی بود که از پارسی باستان گرفته شده است، در زمان این خاندان خط و زبان پهلوی در ایران رایج گردید، در دانش و ادب بهکار رفت.در ری و ناحیههای آن از جمله تهران،قصران و ... در سدههای 3و4 ه.ق. به روزگار علویان، آلزیار و آلبویه، دیالمه راه داشتند و بدین سبب، زبان تبری یا مازندرانی نیز در تهران نفوذ یافت.
مذهب
منطقه تاریخی ری به علت موقعیت خاص جغرافیایی، محل برخورد اندیشه ها و عقاید و باورهای گوناگون مذهبی بوده است. آثار پیدا شده از عهد قدیم در ری و پهنه تهران بزرگ و نیز نوشته های مورخان گذشته نشان دهند اعتقادات مزدا پرستی و زردشتی گری ساكنان منطقه و آداب و رسوم رایج در میان آنها است. یهودیان بسیاری به دلیل اجتماعی و اقتصادی و نیز به سبب قرار گرفتن ری در مسیر راه ابریشم در این شهر سكونت داشته و دارای كنیسه ها و محلات و دكان های خاص خود بودند. همچنین نشانه هایی از سكونت مسیحیان و به احتمال نسطوریان در منطقه موجود است. با ظهور اسلام و فتح ری در سال 22 ه.ق اندك اندك مردم منطقه به دیانت اسلام گرایش یافتند و از همان آغاز با پیدایش فرق و مذاهب گوناگون در اسلام، شیعه و سنی در كنار هم زندگی كرده اند.
تاریخ تهران
متأسفانه وقتی تصادفی نشانههایی از وجود آثار تاریخی پیدا شد به دلیل عدم آگاهی نسبت به اهمیت آنها و نگرانی از کند شدن روند شهرسازی از میان رفت. با وجود این می توان گفت که زمینهای واقع در بین کوه توچال در شمال تهران و چشمه علی در ری باستان در اعصار ماقبل تاریخ مسکونی بوده است. این سخن به دلایل باستان شناختی و شواهد توپوگرافیکی و اقلیمی متکی است. کشفیات انجام شده در چشمه علی، دروس و به ویژه قیطریه، واقع در شمال تهران قدیم، از وجود گروههایی در این منطقه حکایت میکنند
برخی بناهای تاریخی تهران
عمارت ها و کاخ های زیادی در تهران وجود دارد که بیش ترین آن ها به دوره های صفویه و قاجاریه تعلق دارد، مدرسه های تاریخی و قدیمی که ، اغلب دارای مسجد نیز هستند، امام زاده ها و کلیساهای مختلف که هر یک از ارزش های خاصی برخوردارند، عمارت ها و برج های معروف به همراه بازارهای قدیمی بخشی از دیدنی های تاریخی شهرستان تهران است. سر در باغ ملی، باغ فردوس، کاخ شمس العماره، کلیسای آشوریان، مسجد امام-بازار تهران، گورستان ظهیرالدوله و ده ها اثر مشهور دیگر را می توان در این شهر مشاهده نمود.
بنای مشهور شمس العماره که در دوره قاجاریه و به دستور ناصرالدین شاه ساخته شده، در شهر تهران واقع شده و علاوه بر شهرت خاص خود از جاذبه های منحصر به فرد معماری نیز به شمار می آید.
مدرسه و مسجد سپهسالار از مدارس بزرگ و زیبای قرن سیزدهم هـجری قمری است كه در مركز شهر تهران واقع شده است. كلیسای طاطاووس از قدیمی ترین كلیساهای تهران بوده و به یقین اولین نشانه حضور متشكل ارامنــه در شهر تهــران است. برج میدان آزادی یكی از بناهای معروف تهران است که نماد سیاسی ایران در جهان بوده و تصویر آن معرف پایتخت جمهوری اسلامی ایران است. عمارت دارالفنون كه از بناهای به یادگار مانده امیرکبیر( وزیربا کفایت ناصرالدین شاه قاجار) است و بنای بلند و باشكوه سردرب باغ ملی در مدخل میدان مشق سابق و بازار تهران كه در زمان فتح علی شاه قاجار شكل گرفته از دیگر جاذبه های گردشگری شهر تهران است
موزههای ایران باستان، ایران اسلامی، مردم شناسی، فرش، هنرهای معاصر، صنایع دستی، آبگینه، کتابخانه و موزه ملک و حیات وحش و بسیاری از موزههای دیگر تهران از جذابیتهای آن به شمار میآیند. از تماشاگههای تاریخ، پول، و زمان نیز میتوان به عنوان دیدنیهای تهران یاد کرد.
همچنین از نظر مذهبی آرامگاه حضرت عبدالعظیم در شهر ری امامزاده صالح در تجریش، امامزاده داوود در شمال کن و همچنین مقبره روحالله خمینی مورد توجه بسیاری از بازدیدکنندگان قرار دارد.
مسیر خیابان پردرخت ولیعصر که از طولانیترین خیابانهای تهران است به عنوان یکی از معابر دیدنی شهر بهشمار میآید. شهرداری تهران در سال ۱۳۸۶پیادهروهای این خیابان را از پل تجریش تا میدان راه آهن بازسازی کرده تا جایی برای قدم زدن باشد
وجه تسمیه تهران
به روایتی قصران و مهران دو برادر بودند. " ران " به معنی دامنه است، و مهران دامنه بالایی و قصران دامنه پایینی رشته كوه البرز بود.نخستین وجه تسمیه تهران را از عبارت " یاقوت حموی " در معجم البدان می توان اخذ كرد : " از مردی اهل ری كه محل وثوق و اعتماد شنیدم كه طهران دیهی است بزرگ و بنای این دیه تمامی در زیر زمین واقع است و احدی را یارای آن نیست كه بدان دیه راه یابد مگر آن كه اهالی آنجا اجازت ورود بدهند " . در این عبارت اشاره به زیرزمینی بودن تهران شده است. این مساله عده ای را برانگیخت كه تهران را به دو كلمه" ته " به معنای زیر و " ران " تجزیه نمایند و تهران را " مكان زیرزمینی " معنا كنند. كسروی درباره نام تهران و شمیران، طی پژوهش هایی به این نتیجه رسیده كه تهران ( و تارم، كهران، گهران، گهرام، جهرم ) به معنای منطقه گرمسیر و شمیران ( شمیرام، شمیرم، شمیلان، سمیران و سمیرم) به معنای منطقه ای سردسیر است.
فرودگاهها
شهر تهران دارای دو فرودگاه بینالمللی است:فرودگاه بینالمللی مهرآباد، فرودگاه بینالمللی امام خمینی
پایانههای مسافربری
پایانه مسافربری شرق در خیابان دماوند
پایانه مسافربری غرب در خیابان آزادی
پایانه مسافربری آرژانتین در میدان آرژانتین
پایانه مسافربری جنوب در خیابان بعثت
فروشگاه هایلند
فروشگاه هایلند یکی از فروشگاه های تقریبا بزرگ شهر تهران است که دو طبقه دارد. در طبقه اول انواع مواد غذایی و بهداشتی که عمده آنها برندهای خارجی هستند را می توانید، پیدا کنید. حتی مجله های خارجی سلامت و سبک زندگی را نیز در طبقه اول می توان یافت. طبقه دوم هایلند نیز به بورس عطر و ادکلن، لوازم آرایشی و تزئینی اختصاص دارد. در طبقه دوم محلی نیز برای دیزاین کادو وجود دارد. یعنی می توانید هدیه های تهیه شده را به افراد مسوول این کانتر بسپارید تا برایتان به زیباترین شکل ممکن کادو کنند.
فروشگاه هایلند در میدان آرژانتین تهران، ابتدای خیابان بخارست در ساختمان طلا واقع شده است.
فروشگاه هایپراستار
فروشگاه هایپراستار در بزرگراه شهید ستاری، بلوار فردوس غربی واقع شده است و از جمله بزرگ ترین مارکت های شهر تهران است. در این فروشگاه همه چیز از لوازم برقی و خانگی گرفته تا پوشاک و مواد غذایی را می توان پیدا کرد.
وبگاه اینترنتی: www.hyperstariran.com
بازار کویتی های رضا
بازار کویتی های تهران در منطقه بازار بزرگ و در کنار آن قرار دارد. این پاساژ از جمله مراکز خرید پوشاک است که 5 طبقه دارد.آسان ترین راه دسترسی به پاساژ کویتی های رضا، استفاده از خط یک مترو و پیاده شدن در ایستگاه 15 خرداد است. چند متر پس از ایستگاه پاسازی در میان مغازه های قدیمی بازار و دست فروش ها قرار دارد که به بازار رضا مشهور است.
بازار کویتی های رضا پارکینگ ندارد. اما رستوران، کافی شاپ، فست فود، آسانسور و سرویس بهداشتی دارد. از دیگر امکانات آن باید به نماز خانه اشاره کرد.
پاساژ علاءالدین
مجتمع علاء الدین، بازار بورس گوشی های تلفن همراه و لوازم جانبی موبایل است. البته در آن انواع محصولات کامپیوتری و لوازم صوتی و تصویری را نیز پیدا کرد. پاساژ علاءالدین در خیابان جمهوری، زیر پل حافظ، نبش خیابان حافظ قرار دارد.
مجتمع کامپیوتری پایتخت
مجتمع کامپیوتری پایتخت همان طور که از نامش پیداست بازار بورس وسایل کامپیوتری و گوشی های موبایل است. پایتخت در ابتدای خیابان میرداماد از سمت ولی عصر قرار دارد و مساحت آن حدود سه هزار و 300 مترمربع است.
مرکز خرید سامان
عمده فروشگاه های این مرکز به ارائه انواع پوشاک زنانه و مردانه، عطر و ادکلن، شال و روسری، تزئینات و ... اختصاص دارد.
تلفن: 44057610
نشانی: فلکه دوم صادقیه - ضلع جنوب غربی میدان- مرکز خرید سامان
مرکز خرید برج نگین رضا
مرکز خرید برج نگین رضا در دو طبقه دارای رستوران های بوف، ایتالیایی، ترکیه ای ،ایرانی، بازی کودکان ،کافی شاپ، کافی نت و فروشگاه های پوشاک و فروشگاه رفاه می باشد.
تلفن: 44031394 - 021
نشانی: تهران - بزرگراه اشرفی اصفهانی - حدفاصل فلکه دوم صادقیه و تقاطع مرزداران - برج نگین رضا
مجتمع تجاری و اداری الماس غرب
بخش اداری این مجموعه در 4 طبقه و مشتمل بر 50 واحد اداری می باشد. طبقات همکف و زیرین مجتمع به بورس طلا و جواهر اختصاص دارد و مجهز به سیستم دوربین مدار بسته، اطفای حریق و تابلوهای نمایش آخریت قیمت طلا و سکه می باشد.
تلفن: 44271442 - 021
نشانی: تهران، خیابان ستارخان - بین فلکه اول صادقیه و پل یادگار- نبش خیابان خسرو- مجتمع تجاری اداری الماس غرب
مجتمع تجاری گلها (فاز 2)
این مجموعه شامل بورس پوشاک زنانه، کیف و کفش زنانه، شال و روسری، پوشاک کودک، پوشاک مردانه، لوازم خانگی، لوازم و ظروف آشپزخانه، لوازم کادویی و تزئینی، آرایشی بهداشتی ، زیورآلات و بدلیجات، ساعت، عینک و ... می باشد.
نشانی: خیابان ستارخان - زیر پل یادگار امام - بازار سنتی ستارخان - تقاطع خیابان شهید صحرایی - مجتمع تجاری گلها فاز 2
بازار بزرگ نصر, پاساژ نصر گیشا
بازار نصر گیشا از مراکز خرید عمومی در غرب تهران است. بازار نصر شامل دو بخش بازارچه سنتی و پاساژ می باشد.
نشانی: گیشا-کوی نصر
ساختمان پلاسکو - بازار بورس لباس
ساختمان پلاسکو واقع در چهارراه استانبول در سال 1341 و در 16 طبقه ساخته شد. این ساختمان در زمان خود بلندترین بنای ساختمانی در ایران به شمار می آمد. در حال حاضر،ساختمان پلاسکو معروف ترین ساختمان توزیع انواع پوشاک، بویژه پوشاک مردانه است و لباس فروشان از اکثر شهرهای ایران برای خرید به این مرکز مراجعه می کنند.
نشانی: خیابان جمهوری - چهارراه استانبول
جزء مناطق طرح ترافیک می باشد
مجتمع تجاری اداری و پارکینگ طبقاتی خلیج فارس (امین حضور)
منطقه سه راه امین حضور از سالیان گذشته بورس لوازم خانگی تهران و حتی ایران بوده و برای بسیاری از نقاط ایران، این لوازم را تأمین می کرده است.اکنون نیز فروشندگان حاضر در این منطقه، لوازم خانگی برقی مانند یخچال و فریزر، تلویزیون، ماکروفر و ... را به صورت عمده و تک فروشی عرضه می کنند.
این مجتمع در محدوده طرح ترافیک واقع شده است.
تلفن: 33129429 – 021
نشانی: سه راه امین حضور- نرسیده به چهارراه سرچشمه- مجتمع خلیج فارس- (امین حضور)
مراکز خرید و رستوران های تهران
برای دریافت اطلاعات مربوط به رستوران های تهران به آدرس زیر مراجعه فرمایید: http://irantourinfo.com/