اطلاعات عمومی
موقعیت و وسعت:
استان اردبیل یکی از استانهای ایران است که در شمال غربی این کشور واقع شده است. میزان نزولات جوی در استان بطور متوسط از 250 الی 600 میلیمتر در نوسان است.جمعیت آن بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر یک میلیون و ۲۲۸ هزار نفر میباشد. مرکز این استان شهر اردبیل است و بر طبق آخرین تقسیمات کشوری، شامل ۹ شهرستان، ۲۵ بخش، ۲۱ شهر و ۶۶ دهستان میشود. این استان در سال ۱۳۷۲ از استان آذربایجان شرقی جدا و به استانی مستقل تبدیل شد.
استان زیبای اردبیل با جاذبه های طبیعی و تاریخی منحصر بفرد یکی از مناطق جالب گردشگری در ایران می باشد. مهمترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان می باشد. مساحت آن بالغ بر 18011 کیلومتر مربع است که از شمال به جمهوری آذربایجان، از شرق به استان گیلان، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است. اردبیل دارای مناطق گردشگری فراوان از جمله دریاچه شورابیل، جنگل فندقلو، مقبره تاریخی شیخ صفی، چشمه های آب گرم و پیست اسکی سرعین واقع در ارتفاعات سبلان و ... میباشد.
آب و هوا:
اردبیل با واقع شدن در دامنه کوه مرتفع سبلان با بلندی 1350 متر و با فاصله کم از بندر آستارا به منزله دامنه وسیع کوه مرتفعی مشرف بر دریاست که دارای اقلیم مناطق فوقانی از یک طرف و تأثیر پذیر از مناطق بحری از طرف دیگر است. شهرستان اردبیل دارای چهار اقلیم مدیترانهای گرم، مدیترانهای معتدل، کوهستانی سرد و معتدل است. این شهرستان به عنوان یکی از مناطق سردسیر ایران و استان بین پنج تا هشت ماه از سال سرد است. بارندگی نیز در تمام فصول وجود دارد، ولی شدت آن در بهار و پاییز بیشتر است. براساس گزارش ایستگاه هواشناسی اردبیل که در ارتفاع۱۳۷۲متری واقع شده، بارندگی این شهر در سال ۱۳۷۲ برابر ۷/۳۲۷ میلیمتر گزارش شدهاست. این شهرستان دارای زمستانهای بسیار سرد و تابستانهای معتدل است. متوسط درجه حرارت آن در حدود هفت درجه سانتیگراد است. وجود کوهستانهای سبلان، طالش و بزغوش، تأثیر بخارهای دریای خزر و بادهای سردشمالی و وجود جنگلهای شمال و شرق آن در میزان بارندگی و نوسان دمای شهرستان اردبیل بسیار مؤثر است.
ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی
آیین نوروز:
تکم و تکمچی: تکم شیطانکى است بهشکل حیوان از تخته که با پارچههاى رنگین و تکههاى آینه آنرا زیبا مىکردند و از زیر شکم بر انتهاى چوب نازکى متصل کرده و این چوب را از سوراخى در وسط صفحه تختهاى عبور مىدادند و به آسانى در آن سوراخ بالا و پائین مىرفت .
تکمچى یعنى صاحب تکم آنرا بهحرکت درآورد
بایرام پایی: با یرام پائى یعنى سهم و حصه عید، از طرف کسان دخترى که تازه ازدواج کرده فرستاده می شد
سوگواریهای مذهبی:
شاخسه: یک ماه پیش از فرا رسیدن ماه محرم با تشکیل دستههاى شاهحسینی، که در محل بهشکل ' شاخسه ٔ ' عنوان مىشد، مراسم آغاز مىگشت
طشت گذاری: یکى از مراسم سوگوارى در اردبیل طشتگذارى در مساجد و تکایا است، که سه روز به آغاز محرم آغاز مىشد. هر یک از محلات چند روز پیش دعوتنامهاى براى علما و بزرگان مىفرستادند و از آنها براى شرکت در این مراسم دعوت مىکردند . طشتها را در جائى آماده مىکردند. دسته ٔ سینهزنان و زنجیرزنان به محلى که طشتهاى محله در آنجا بود مىرفتند و آنها که حامل طشتها بودند آنها را بر دوش گرفته و جلوى دسته حرکت مىکردند و زمانىکه به مسجد مىرسیدند، آنها در محل مخصوص خود که معمولاً طاقچه بزرگ یا سقف ضربى بود مىگذاشتند و پر از آب مىکردند. قرائت فاتحه کنار طشت صورت مىگرفت که تشریفات خاصى داشت. این سنت امروز نیز معمول است .
شمع گذاری: این مراسم روز نهم محرم یعنى تاسوعا اجراءِ مىشود و اردبیلیان در ۴۱ مسجد شمع روشن مىکنند. این شمعها نذرى است. وقتى آفتاب غروب مىکند در بیشتر مساجد مردم و دستههاى شمعگذار، کنار طشت گرد آمده و فاتحه مىخوانند .
دین و زبان:
دین رسمی مردم استان اسلام و مذهب آنان شیعه جعفری است شهر اردبیل خاستگاه تشیع است كه بعنوان مذهب رسمی ایرانیان به شمار می رود. منطقه دارای بافت فرهنگی سنتی است كه كه مذهب عمده ترین وقوی ترین عنصر آن است .مردم استان اردبیل علاقه شدی به مبانی اسلام و تشیع دارند. زبان رسمی مردم استان، ترکی آذربایجانی است.
موسیقی:
شعر عاشقی دارای انواع گوناگونی است و اكثر آنها در اوزان هجائی ساخته شده است و مشهورترین این انواع قوشما، گرایلی، تجنیس، استادنامه، دیشمه و مخمس است.
جاذبه های توریستی
جاذبه های مهم:
آبشار آقبلاغ
آق داغ (سفید کوه ) به ارتفاع بیشینه 3322 متر از سطح دریا، بلندترین نقطه شهرستان خلخال و مهمترین توده کوهستانی ناحیه مرکزی این شهرستان به شمار می رود
آبشار نره گر
این آبشار در روستای اسبو از توابع بخش شاهرود شهرستان خلخال قرار دارد . اکثر مردم این روستا به باغداری مشغولند و باغات آنها را درختان گردو تشکیل میدهد . برای رسیدن به این آبشار، پس از گذر از داخل روستا و طی مسیری در حدود 2 کیلومتر که بصورت صعب العبور بوده و فقط بصورت پیاده و سربالایی به این آبشار می رسیم
آبشار گورگور آلوارس
چشمه گورگور ازجمله چشمه های مشهور منطقه سبلان می باشد. این چشمه در درة آلوارس یا قزل گوللر كه یكی از عریض ترین و باصفاترین دره های سبلان است، در ارتفاع 2420 متری از سطح دریا واقع شده است
بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
شیخ صفی الدین اردبیلی از اجداد خاندان سلسله ایرانی و شیعه مذهب صفوی بود که درسال 650 هجری قمری متولد شده است. شیخ صفی به دین داری و پاک دامنی معروف بوده به طوری که مخالفان خاندان صفی هم وی را با این ویژگی می شناختند
جاذبه های ورزشی سبلان
سبلان ازنظر وجود جاذبه های زیاد در زمینه ورزشهای كوهستانی از نقاط ممتاز كشور بخصوص در زمینه اسكی روی برف، صخره نوردی، پیاده روی و كوهنوردی می باشد
جنگل فندقلو
جنگل فندقلو در 30 كیلومتری شهر اردبیل و در 10 كیلومتری جنوب شهر نمین قرار گرفته است. این منطقه به خاطر داشتن جاذبه های منحصر به فرد جنگلی– مرتعی و گردنه زیبای حیران با جذابیت های طبیعی متنوع، قابلیتی بسیار ممتاز برای توسعه در صنعت اكوتوریسم را دارد
دره شیروان
دره گلستان
دره گلستان یا قزل گل لر که به دره الوارس نیز مشهور است از دره های شرقی سبلان و یکی از عریض ترین و با صفاترین دره های آن به شمار میرود جهت این دره شمال غرب– جنوب شرق است ارتفاعات سبلان کوچک (هرم داغ) و حاج زال (بزداغ) به ترتیب در شمال و جنوب ابتدای دره قرار دارند که به وسیله گردنه معروف تندرلو به هم پیوند می خورند
دریاچه شورابیل (مجتمع تفریحی کوثر)
دریاچه شورابیل در داخل شهر اردبیل واقع شده است و به خاطر این ویژگی اش مورد توجه مردم و مسئولان شهر می باشد.این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است از جمله: اسکله قایقرانی، دو میدانی، دوچرخه سواری، باغ وحش، هتل های مجهز و زیبا، گنجینه تاریخ طبیعی، نمایشگاه بینالمللی و بازارچه صنایع دستی، مجموعه شهر بازی، رستوران در وسط دریاچه و...که می تواند مورد استفاده گردشگران قرار گیرد
دریاچه نئور:در میان مناظر متعدد استان اردبیل می توان به دریاچه نئور اشاره نمود که شاید برای بسـیاری از مردم کـشور و حتی اهالی استان نیز ناشناخته مانده اسـت
کوه سبلان
كوه آتشفشانی سبلان در شمال غربی سرعین قرار گرفته است. رشته كوه سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل و در جهت شرقی و غربی بطول 60 كیلومتر و عرض 45 كیلومتر تا كوه قوشا داغ ادامه می یابد، سطحی كه بوسیله آن در آذربایجان اشغال شده حدود 6000 كیلومتر مربع می باشد
منطقه گردشگری ازناو
منطقه گردشگری ازناو در جنوب شهر خلخال و در فاصله پنج کیلومتری از آن قرار دارد و شامل کوه ازناو، چشمه ازناو با آبی بسیار گوارا و باغهای زیبا و مفرح است که همواره پذیرای میهمانان و گردشگران عزیز است
پیست اسکی آلوارس
مجموعه فرهنگی, توریستی و ورزشی آلوارس در یكی از زیباترین نقاط استان از لحاظ گردشگری و در دامنه های مرتفع و زیبای سبلان واقع شده است كه بزرگترین پیست اسكی از لحاظ وسعت در ایران می باشد
چشمه های آب گرم قینرجه، بوشلی و سرعین