مشاهیر آذربایجان

آذربایجان کشوری است با فرهنگ بسیار قدیمی و غنی که حقایق و مستندات تاریخی نوشتاری و شفاهی آن در بسیاری از منابع قابل وثوق مکتوب است.

قبایل اوغوز، که در گذشته های بسیار دور از کوچ تاریخی شان در این سرزمین سکنی گزیدند، با فرهنگ و آداب و رسوم بسیار قوی برخوردار بودند. این اتراق در طی چندین قرن منجر به تلفیق فرهنگ ها گردید و در آثار حماسی برجسته ای مانند "کتاب-ده ده-قورقود"، "اوغوز نامه" و "کورو اوغلو" انعکاس پیدا کرد.

آذربایجان اندیشمندان، شاعران، معماران، موسیقیدانان و هنرمندان بسیاری را به جهانیان هدیه داده است. زرتشت پیغنبر مهر و مودت، در این سرزمین متولد شده است. مردم آذربایجان مفتخر به تاریخ، تمدن، فرهنگ، غنای ادبیات، هنر و موسیقی خود می باشند.

شایسته به ذکر است که پایه های اساسی جایزه نوبل جهانی در باکو بنیان نهاده شده است. تصادفی نیست که هم اکنون در غنی ترین موزه های جهان می توانید نمونه های بسیار زیبایی از آثار هنری ملت آذربایجان را مشاهده کرد.

با نگاه کوتاه به مجموعه موزه هایی از جمله ویکتوریا و آلبرت در لندن، موزه لوور در پاریس، متروپولیتن واشنگتن، وین، رم، برلین، استانبول، تهران و قاهره می توان نمونه هایی از آثار ارزشمند تاریخی و باستانی هنرمندانی از تبریز، نخجوان، گنجه، قازاخ، قوبا، باکو، شکی، شماخی و قره باغ مشاهده کرد.

ما در اینجا به برخی از شخصیتهای معروف در آذربایجان و کارهای علمی، ادبی و هنری آنها اشاره می کنیم.

Azərbaycanın məşhur şəxsiyyətləri

معرفی مشاهیر آذربایجان

شعرای آذربایجان Şairlər

1- نظامی گنجوی Nizami (م 1209 - 1141)

نظامی گنجوی از بزرگترین نمایندگان دوره رنسانس شرقی، به سال 1141 م در گنجه، پایتخت کشور آتا بیگلر آذربایجان و یکی از مراکز مهم تاریخی وفرهنگی این سامان متولد شد.این شاعر نام آور با آفرینش مجموعه سروده های خود به نام "خمسه" متشکل از 5 مجموعه شعر (1- مخزن‌ الاسرار، 2- هفت‌ پیکر، 3- خسرو و شیرین، 4- شرف نامه (اسکندر نامه)، 5- لیلی و مجنون)، وقایع نگاری هنری را خلق کرد و بر عرصه ادبیات جهانی عرضه نمود.

2- عماد الدین نسیمی (1369-1417م)Nəsimi 

بنا به نوشته بسیاری از مورخین و نویسندگان عمادالدین نسیمی در آذربایجان متولد شده است، لیکن بنا به شرایط سیاسی آذربایجان و تنگنا قرار گرفتن این اندیشمند به دنبال سرنوشت غم انگیز خود راهی دیاری غربت را برگزید و به حلب مهاجرت نمود. از وی مجموعه اشعاری به زبان مادری خود یعنی آذربایجانی باقی مانده همچنین سروده هایی به زبان فارسی و عربی هم دارد.

عمادالدین نسیمی همچنین در رشته های فلسفه، نجوم، منطق، ریاضیات و علوم طبیعی تحصیل کرده است. از او بیش از ده هزار بیت در موضوعات مختلف علمی باقی مانده است. نسیمی در سال 1417 در حلب سوریه به دلیل دگر اندیشی اش در دین از طرف فقهای دینی آن دوره به اعدام محکوم شد و در آنجا به خاک سپرده شد.

3- محمد فضولی Füzuli

4- میرزا علی اکبر صابر Sabir (1862-1911)

زبان اندوه مردم و بنیانگذاران ادبیات انقلاب دموکراتیک شرق

جلیل محمد قلی زاده (1869-1932)، بنیانگذار اولین مجله طنز هفتگی آذربایجان "ملا ناصرالدین" (1906-1931) و فاتح اوج تاریخ روزنامه نگاری قرن 20 که به دنبال یک شاعر فکاهی برای این مجله بود، توانست "میرزا علی اکبر صابر" (1862-1911) را که آثار و اشعار فکاهی خوبی داشت و در حوزه روزنامه نگاری از تجربه وافری برخوردار بود پیدا کند. صابر بعد از پیوستن به ملا نصرالدین نزد میرزا جلیل صفحه نوینی را در تاریخ ادبیات آذربایجان گشود و به موفقیت های بلندی دست یافت.

لیکن همیشه این سئوال اذهان خوانندگان صابر را مشوش کرده که چرا این شاعر پر استعداد و دارای روح لطیف و افکار عاشقانه، اشعاری پر از خنده و طنز در آثارش وجود دارد و از تغزل و اشعار رومانتیک و عاشقانه خالی می باشد؟

اشعار طنز آمیز و فکاهی صابر، خنده آور نیست، حزن انگیز است.انسان را به تفکر وا می دارد و فکر فرو می برد و متزلزل می سازد. فکاهیات و ادبیات ساتریک "صابر" فرامرزی و فراملی است. آئینه درد و رنج و بد بختی های ملت خود و بی عدالتی های جامعه و مظلومیت آنها که در باتلاق های جهل و بی سوادی فرو رفته اند.

علی اکبر پسر زین العابدین طاهرزاده در 30 مه 1862 در شماخی آذربایجان متولد شد. و مجموعه اشارش به " هوپ هوپ نامه مشهور است. وی در ادبیات کودکان هم اشعار معروفی دارد که در کتاب های درسی آذربایجان گنجانده شده است از مشهورترین شان شعرهای "بیا ای روزهای بهاریم"، "کودک و یخ"، "چوپان دروغین می باشد.

صابر علاوه بر مجله وزین "ملا نصرالدین" در روزنامه های "زنپور" و "گونش" و "حقیقت" كار می كرد. وی در اواخر سال 1911، به دلیل بیماری به زادگاه خود شماخی بازگشت و در 12 ژوئیه 1911 دار فانی را وداع گفت. مزار وی در قبرستان "Yeddi günbəz" در شماخی قرار دارد.

5- محمد حسین بهجت (شهریار) Şəhriyyar

6- علی آغا واحد Vahid  (1965-1895)

شاعری که به زبان مردم اش شعر می سرود

علی آقا واحید در 17 فوریه 1895 در شهر باکو به دنیا آمد. در جوانی در انجمن ادبی "مجمع الشعرا" در باکو شرکت می کرد. وقتی علی آقا واحد گام بر عرصه ادبیات گذاشت، جنگ جهانی اول تازه آغاز شده بود. این شاعر غرل سرای آذربایجان که در عنفوان جوانی بیشتر اشعارش در سبک هجو و انتقادی بود و ظلم های استبداد تزاری را به باد انتقاد می گرفت نخستین مجموعه شعر خود را در سال 1915 را در روزنامه "اقبال" منتشر کرد.

در سرودن غزل و ترجمه آثار شاعران سلف خود، از طلایه داران اشعار عاشقانه در تاریخ ادبیات نوین اذربایجان می باشد. وی بدلیل مهارت در زبان های فارسی و عربی در راستای پالایش و تهذیب شعر آذربایجانی از کلمات ناموس زبان های بیگانه خدمات بی بدیلی را در ادبیات اذربایجان داشته است.

واحد یکی از نمایندگان برجسته ژانر غزل در ادبیات مدرن آذربایجان است. از ویژگی های بارز اشعار او سادگی بودن، مردمی و هماهنگی آن با علم عروض می باشد.

وی بسیاری از غزل های نظامی، خاقانی، فضولی، سعدی، حافظ، نوایی و دیگران را به زبان آذربایجان ترجمه کرده است.

علی آغا واحد در اول اکتبر 1965 در باکو درگذشت. مجسمه Aliaga Vahid ابتدا در باغ فیلارمونیک قرار داشت، سپس در هنگام بازسازی شهر قدیمی باکو به آنجا انتقال یافت.

7- خاقانی شیروانی Xəqani    (1199-1126)

خاقان دنیای سخن

خاقانی شیروانی شاعر معروف آذربایجانی در سال 1126 در شماخی متولد شد. میراث ادبی خاقانی شیروانی بسیار غنی است. وی در بازگشت از خاورمیانه، یکی از شاهکارهای ادبی خود به نام تحفت العراقیین را نوشت که از اولین نمونه های شعر حماسی در تاریخ ادبیات خاورمیانه می باشد. خاقانی در شعر مشهور فلسفی خود "اخبار مدائن" ایده های جالبی را برای معاصران خود ارائه داده است. وی به قدرت تربیتی شعر ایمان داشت و درباره هنر شعر معتقد بود که: "هر معلمی نمی تواند شعر بگوید اما هر شاعری توانایی تربیت و معلمی را دارد".

اگرچه خاقانی آثار خود را به دو زبان فارسی و عربی نگاشته است، اما به دلیل تعدد نوآوری ها و ویژگی های ادبی و هنری که در شعر دارد از نمایندگان و بنیان گذاران سبک آذربایجانی در ادبیات می باشد.

خاقانی به عنوان یکی از بزرگترین شاعران غزل سرا در ادبیات آذربایجان شناخته می شود. غزلها و رباعی های وی پایه و اساس بهترین سنتهای مکتب شعر آذربایجان می باشد. یکی از ویژگیهای مکتب شعر آذربایجان که در آثار خاقانی منعکس شده، عشق عمیق ایشان به ترکی بودن است. عشق به وطن و محبت وی به آذربایجان و تجلیل وی در اشعار خود نسبت به زادگاه اش، هنوز مورد پسند و سرمشق و الگوئی برای هر نسل آینده است. اشعار ایشان در تجلیل از "کوه ساوالان (سبلان)" اثری ماندگار با موضوع میهن پرستی می باشد.

سالهای آخر زندگی این شاعر بسیار دشوار گذشت و اعضای خانواده او - پسر 20 ساله، دخترش و همسرش - یکی پس از دیگری از دنیا رفتند. شاعر با همه این سختی ها دوران پیری را به تنهایی سپری می کرد که نهایتا در سال 1199 در تبریز دار فانی را وداع کرد. قبر وی در محله سرخاب تبریز در مزارستان "مقبره الشعراء قرار دارد.

8- بختیار وهاب زاده Vahabzadə  (2009 - 1925)

بنیانگذار ایدئولوژی آذربایجان

بختیار وهاب زاده در 16 آگوست 1925 در شکی، در یک خانواده طبقه کارگر به دنیا آمدند. خدمات وهاب زاده در وارد کردن اندیشه های آذربایجان و وحدت ملی به شیوه ای جسورانه در شعر و ادبیات غیر قابل انکار است.

اگرچه به موضوع جنوب و درد جدایی ملت آذربایجان هر از گاهی در آثار بسیاری از شاعران اشاره می شد لیکن کسی که بیش از همه این موضوعات را در اشعار خود علنی کرد مرحوم بختیار وهاب زاده بود که در شعر "قصیده گلستان" معروف خود تراژدی تقسیم آذربایجان را توسط امپریالیست های زمان به تصویر کشیده است.

در پایان قرن گذشته، موضوع قره باغ و اشغال 20 درصد اراضی آذربایجان توسط متجاوزین ارمنی و به خاک و خون کشیدن اهالی آن منطقه صفحه جدیدی را در آثار شاعر باز نمود. استقلال و تمامیت ارضی از موضوعات منحصر به فرد این شاعر بزرگ آذربایجان گردید. قصیده ها و اشعار وی با عناوین "پاسداری از میهن"، "دورنالار" "یک سرباز آذربایجانی"، "آذربایجان"، "هنوز گناهکار"، "مادر شهید"، "میهن"، "گلستان"، "شهدا" "استقلال" و ده ها آثار شعری دیگر نام او را در موضوع میهن پرستی پر آوازه ساخته است.

وهاب زاده برای نشان دادن اهمیت "زبان مادری" و اینکه یگانه ثروت مادی و شاخصه یک ملت برای زنده ماندن زبان اوست قصیده ای به همین نام دارد و در این شعر معتقد است که: ملتی "زبان مادری" نداشته باشد، اینچنین ملتی وجود هم ندارد.

بختیار وهاب زاده پس از سپری کردن بیماری در 13 فوریه 2009 در باکو در سن 83 سالگی درگذشت. مقبره این شاعر در خیابان فخری باکو واقع شده است.

9- مولا پناه واقیف Vaqif

10- خورشید خانیم ناتوان X.Natavan

11- سلیمان رستم S.Rüstəm

12- زلیم خان یعقوب Zəlimxan Yaqub

13- احمد جواد Əhməd Cavad

14- خلیل رضا Xəlil Rza

15- محمد آراز Məmməd Araz

16- نبی خزری Nəbi Xəzri

17- صمد وورغون S. Vurğun

18- میر محسون نواب S. Vurğun

19- رامیز روشن Ramiz Rövşən

20- رجب ابراهیمی (فرهاد) Fərhad

موسیقی دانان Musiqiçilər

1- اوزئیر حاجی بی اف  (م 1885-1948)Üzeyir Hacıbəyov 

اوزیر حاجی بیلی (اورئیر حاجی بی اف) از نبوغ آهنگسازان آذربایجان و بنیانگذار اپرای ملی و نمایشنامه نویس این دیار از جایگاه ویژه ای در تاریخ فرهنگی – ادبی ما برخوردار است. وی در 18 سپتامبر 1885 در منطقه آغجابدی آذربایجان متولد شد. بعد از تحصیلات موسیقی اپرای "لیلی و مجنون" را در تاریخ 25 ژانویه 1908 در سالن تئاتر حاجی زین العابدین تقی اف در باکو به نمایش در آورد.

اپرای شرق و اساس گذاری اش نام عزیر بیگ پیوند خورده است. فیلم کمدی موسیقی "او اولماسئن بو اولسون" و "آرشین مال آلان" از آثار بسیار محبوب این استاد موسیقی می باشد. می توان عنوان تاج موسیقی آذربایجانی را به ایشان داد.

2- قارا قارایف Q.Qarayev

قارا قاراییف (1982-1918)

در شکل گیری شخصیت هنری و ملی آهنگ ساز معروف آذربایجان قارا قاراییف، ارزشهای ملی و اخلاقی آذربایجانی نقش عمده ای داشته است. همانطور که مشخص است، قارا قارایف با آموختن اسلوب موسیقی آهنگساز شهیر آذربایجان عزیر حاجی بی اف و غنا بخشیدن به آن با ظرافتهای موسیقی جهان مترقی و همچنین تسلط بر موسیقی غنی روسی از جمله هنر شوستاکوویچ به یک آهنگساز نمونه جهانی نائل گردید

قار فرزند ابو- ال - فاس قارایف، آهنگساز و نویسنده اپرای آذربایجان، آکادمیسین آکادمی ملی علوم آذربایجان، هنرمند خلق اتحاد جماهیر شوروی (1959) - متولد 5 فوریه 1918 در باکو و متوفی 13 مه، 1982، یکی از بزرگترین نوابغ موسیقی تاریخ آذربایجان محسوب می شود.

آثار هنری و آهنگ های قارا قارایف یکی از برجسته ترین ستون های کاخ بزرگ موسیقی آذربایجان به شمار می رود و نقش او را در به شهرت رساندن موسیقی آذربایجان در جهان بارز می کند.

آثار هنری مشهور وی:

"هفت پیکر" (1952)

"ليلى و مجنون" (1969(

"دون كيشوت" (2000)

3- رشید بهبودوف R. Behbudov  (1989-1915)

هنرمند فراموش نشدنی و فاتح قلب ها

رشید بهبودوف، اعجوبه موسیقی آذربایجان، در سال 1915 در تفلیس و در یک خانواده هنرمند و هنر دوست متولد شد. پدرش مجید بهبوودوف از خوانندگان مشهور و ملودی خوانان معروف و اصالتا وی از شهر شوشا، مهد موسیقی آذربایجان بود. مادرش، فیروزه دختر عباسقولو وکیل اوا، از شهر قزاق آذربایجان بود که تا پایان عمر در مدارس آذربایجان در تفلیس به کار معلمی زبان ترکی آذربایجان اشتغال داشت.

در اواخر سال 1943، رشید بهبودوف برای شرکت در فیلم سینمائی "آرشین مال آلان" که بر اساس اوپرایی به همین نام که تویط آهنگ ساز معروف آذربایجان عزیر حاجبیلی نوشته شده بود برای ایفای نقش اول فیلم (عسگر) به استودیوی فیلم باکو دعوت شد. این فیلم که برای اولین بار در سال 1945 به نمایش در آمد، نه تنها در آذربایجان بلکه در سرتاسر اتحاد جماهیر شوروی به سرعت محبوبیت زیادی پیدا کرد.

رشید بهبودوف در صنعت موسیقی فرهنگ حرفه ای بالا، مهارت آوازی بلندی برخوردار بود و در پیشرفت اپرای آذربایجان سهم بسزایی داشته است.

رشید بهبودوف در سال 1959 موفق به دریافت نشان "هنرمند خلق اتحاد جماهیر شوروی" گردید. همچنین در سال 2016، تندیس یادبود و همچنین سالن سینمایی به نام ایشان در باکو افتتاح شد. و یکی از بزرگترین خیابانهای باکو نیز به نام رشید بهبودوف نامگذاری شده است. این هنرمند نابغه آذربایجان که در 9 ژوئن 1989 در مسکو درگذشت، در مزارستان فخری خیابان باکو به خاک سپرده شد.

4- بولبول Bülbül    (1961-1897)

چهره ماندگار آذربایجان

خدمات بسیار ارزنده ای بولبول در توسعه فرهنگ و هنر آذربایجان فراموش نشدنی و میراث هنری وی همیشه در قلب آذربایجانی ها ماندگار و الگوئی برای نسل های این سرزمین می باشد.

بولبول که اصل نام وی مرتضی فرزند مشهدی محمدوف خواننده اپرای آذربایجانی، پژوهشگر موسیقی فولکلور، بنیانگذار هنر موسیقی آوازی این سرزمین و هنرمند خلق اتحاد جماهیر شوروی و برنده جایزه استالین می باشد.

این هنرمند بزرگ با طی مسیر خلاقانه خود در موسیقی و به لطف فعالیت چند جانبه خود، در تاریخ موسیقی آذربایجان آثاری به یاد ماندنی را از خود برجای گذاشت.

بولپول در حفظ گنجینه موسیقی ملی و انتقال آنها به نسل های آینده سهم بی نظیری دارد. ترانه های مردمی، مقام ها و اپراهای کلاسیک که در گنجینه طلایی موسیقی آذربایجان مانده از میراث های جاویدان آذربایجان هست.

بولبول در سال 1961 در باکو درگذشت. مزار وی در "فخری خیابان" باکو می باشد.

از مهمترین آثار موسیقی وی

"بی تو" یا سن سیز اثر عزیر حاجی بی اف

"عزیزم" اثر عزیر حاجی بی اف

"کشور من" - آصف زینالی

"سوسن سنبل" - ی آهنگ محلی

"یاخان دویمه لر " آهنگ محلی

"چشم سیاه" - آهنگ محلی

"گل اوینا" آهنگ محلی

"مدهوش گشتم" - آهنگ محلی

5- موسلوم ماقامایف Maqomayev Müslüm  1937-1885

آهنگ ساز کلاسیک

آهنگساز، رهبر ارکستر آذربایجانی، مدرس موسیقی، از بنیانگذاران موسیقی کلاسیک آذربایجان و از اولین نویسندگان اپراهای سبک اروپایی در موسیقی آذربایجانی می باشد. فیلارمونی موسیقی آذربایجان در باکو به نام این آهنگساز مشهور آذربایجانی نام گذاری شده است.

مسلم ماقامایف در سال 1885 در گروزنی متولد شد. وی اصالتاً از روستای ایلی سو در منطقه قاخ است. تحصیلات ابتدایی اش را در مدرسه ای در شهر گروزنی آموختسپس برای ادامه تحصیل به مدرسه معلمان گوری گرجستان وارد شد و در همین جا با آهنگساز مشهور آذربایجانی عزیر حاجی بی اف آشنا گردید.

ماقامایف دارای دو اثر معروف در اپراست - "شاه اسماعیل" و "نرگیس"، که دومین اثر اپرای وی در موضوع اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی می باشد.

مسلم ماقامایف در سال 1911 به باکو مهاجرت کرد و در این شهر به عنوان معلم در کالج شهر شروع به کار نمود.

مسلم ماقامایف در 28 ژوئیه 1937 دار فانی را وداع گفت. تندیس وی در خیابان مفاخر باکو قرار دارد. خاطر نشان می شود که مسلم ماقامایف پدر بزرگ خواننده معروف مسلم ماقامایف می باشد.

6- عالیم قاسیم اف Alim Qasımov       (1957)

مروارید صدای آذربایجان

عالم فرزند حمزه قاسم اف خواننده مشهور آذربایجانی در 14 آگوست 1957 در روستای نابور، از توابع قوبوستان به دنیا آمد. وی در 25 سالگی برنده جایزه اولین مسابقه ژانر موقام آذربایجان شد.

همچنین عالیم قاسیم اف در سال 1999، موفق به دریافت جایزه موسیقی بین المللی IMCگردید. در اوپرا و باله بارها نقش مجنون در نمایش ("لیلا و مجنون") و کرم ("عاشق کرم") را ایفا نموده است. تا بحال در بیش از 50 کشور وی کنسرت برگزار کرده و موغام آذربایجانی را به جهانیان معرفی نموده است.

مراسم افتتاحیه اولین بازی های اروپا در باکو در سال 2015 با آوازهای دلنشین موغام آذربایجانی عالیم قاسيموف به یادگار مانده و همچنین وی یکی از چهار شرکتکننده آذربایجانی مشهور در میان 500 خواننده مسلمان جهان در فستیوال سال 2009 دانشگاه جورج تاون ایالات متحده در مرکز مطالعات استراتژیک اردن می باشد.

7- اسلام رضایف İslam Rzayev  (2008 - 1934)

زندگی مملو با ترانه

یکی از نمایندگان بارز مدرسه آواز قراباغ، شخصیت برجسته موسیقی ملی، هنرمند فولکلور، درنده نشان ملی از رئیس جمهور آذربایجان، مرحوم اسلام فرزند تاپدوق رضاییف، در سال 1934 در روستای سردارلی، فضولی متولد شد. وی پس از گذراندن تحصیلات، وارد کالج موسیقی آصف زینالی در باکو شد و در آنجا در کلاس استاد آواز موسیقی آذربایجانی سید شوشنسکی به اسرار این هنر تسلط یافت. سپس تحصیلات خود را در دانشگاه فرهنگ و هنر دولتی آذربایجان ادامه داد و و بعد ار فارغ التحصیلی در مرکز فیلارمونیک مسلم ماقامایف آذربایجان بعنوان خواننده مشغول بکار گردید.

اسلام رضایف یکی از پیروان مکتب آواز قره باغ بود. وی بسیاری از دستگاه ها موقام آذربایجان را از جمله "بیاتی کرد"، "ماهور هندی"، "راست" و "چهارگاه" و ... را استادانه ایفا کرده و موسیقی آذربایجان را در بیش از 70 کشور از جمله کلمبیا، پرو، کوبا، ژاپن، هند و نپال اجرا نموده است.

وی علاوه بر خوانندگی به کار آموزش این هنر هم اشتغال داشت و شاگردان بسیاری را در این زمینه تربیت کرده است.

مرحوم اسلام رضایف در سال 2004 توسط رئیس جمهور آذربایجان بخاطر خدمات اش در موسیقی و توسعه این هنر آذربایجانی از جانب ریاست جمهوری آذربایجان نشان افتخار دریافت کرد. وی در سال 2008 در باکو درگذشت.

8- لطقیار ایمانوف Lütfiyyar İmanov

9- معصوم ابراهیموف Mənsum İbrahimov

10- نیام الدین موسایف Niyamməddin Musayev

11- روبابه مرادوا Rübabə Muradova

12- سکینه اسماعیلوا Səkinə İsmayılova

13- سخاوت ممدوف Səxavət Məmmədov   

14- شوکت علی اکبروا Şövkət Ələkbərova

15- زینب خانلاروا Zeynab Xanlarova

16- یعقوب ظروفچی Yaqub Zürüfçü

17- خان شوشونسکی Xan Şuşinski

18- سلیمان رحیم اف Süleyman Rəhimov

19- هابیل علی افƏliyev Habil

20- تیمور امراهƏmrah Teymur

نویسندگان آذربایجان Yazıçılar

1- حسن بی زردابی  (1907-1837)  Həsən bəy Zərdab

حسن بیگ زردابی "مشعل معرفت" - یکی از برجسته ترین متفکران و شخصیت های ملی و مشاهیر آذربایجان می باشد که در تاریخ روشنگری این دیار و تجدید حیات فکری و علمی آذربایجان سهم بی نظیری داشته و آثار ماندگاری را از خود بر جای گذاشته است. نام این بزرگمرد آذربایجان در تاریخ روزنامه نگاری، روشنگری، احیای حیات معنوی و رشد اندیشه های مردم ارتباط ناگسستنی دارد.

حسن بی سلیم بی اوغلو زردابی در 28 ژوئن 1837 در روستای زرداب از توابع منطقه گوچای، که سابقا بخشی از استان باکو بود، به دنیا آمد.

2- حسین جاوید Hüseyn Cavid 

3- جعفر جبارلی Cəfər Cabbarlı  1934-1899

بزرگترین شخصیت های ادبی آذربایجان در قرن بیستم

جعفر فرزند غفار جبارلی نمایشنامه نویس، شاعر، نثر نویس، منتقد تئاتر، منتقد فیلم، مترجم، فیلمنامه نویس، روزنامه نگار، هنرپیشه، کارگردان شهیر آذربایجان و دارای نشان افتخار بعنوان نویسنده خلق اتحاد جماهیر شوروی در نیمه اول قرن بیستم می باشد.

علی رغم عمر کوتاه وی، ایشان بعنوان خالق اثرهای هنری بی بدیل در میان اصحاب هنر و ادبیات در جمهوری آذربایجان یاد می شود.

جبارلی به طور کلی یک نویسنده به سبک اسلوب رمانتیست است لیکن در میان هنرمندان رمانتیک اوایل قرن بیستم، وی را می توان بدلیل خالق اثرهای عاشقانه مبتنی بر مشکلات زندگی مردم نویسنده رئالیسم دانست.

جعفر جبارلی را می توان از باز آفرینان هنر سینمایی آذربایجان قلمداد نمود زیرا که خدمات وی در تأسیس سینمای ملی آذربایجان، آموزش کادرهای ملی در این زمینه، ساخت سینما بر مبنای جدید فراموش نشدنی است.

آثار وی در نمایشنامه نویسی هم زیاد هست. ترجمه وی نمایشنامه تراژیک "هملت" اثر ویلیام شکسپیر از انگلیسی به ترکی آذربایجانی در سال 1925 و اجرای این نمایش در سال 1926 در سالن تئاتر آکادمی دولتی درام آذربایجان در تاریخ هنر این کشور ثبت و ضبط گردیده است.

جعفر جبارلی در سن 35 سالگی بر اثر سکته قلبی درگذشت و در پارک مفاخر آذربایجان در باکو به خاک سپرده شد. استودیوی فیلم سازی (آذرفیلم)، یک خیابان و یک ایستگاه مترو در باکو نام این هنرمند آذربایجانی نامگذاری شده است.

4- ضیاء بنیادوف Ziya Bünyadov

5- آیدا ایمانقلیو Ayda İmanquliyev

6- آنار رضایفRzayevAnar

7- جلیل ممدقلی زاده Cəlil Məmmədquluzadə

8- میرزا فتحعلی آخوندوف M.F.Axundov   

9- محمد سعید اردوبادی Məmməd S.Ordubadi  

10- چنگیر عبدالایف Çingiz

ساستمداران آذربایجان Siyasətçilər

1- حیدر علی اف Heydər Əliyev

2- سید جعفر پیشه وری S.C. Pişəvəri

3- محمد امین رسول زاده Rasulzadə

4- نریمان نریمانوف N.Nərimanov (1925-1870)

شوالیه انقلاب سوسیالیستی در شرق

دکتر نریمان نریمانف، از شخصیت های بزرگ سیاسی-اجتماعی آذربایجان و نویسنده، نمایشنامه نویس و پزشک که در تاریخ روشنگری و فرهنگ این کشور جایگاه مهمی دارد.

نریمان نریمانوف در سال 1870 در تفلیس متولد شد. وی تحصیلات متوسطه خود را در مدرسه Gori در سال 1890 به پایان رساند ودر سال 1908، وی از دانشکده پزشکی دانشگاه نائوروسی فارغ التحصیل شد.

وی سپس به ریاست سازمان سوسیال دموکرات "همت" منصوب گردید و طی این دوره منیفست حزب سوسیال دموکرات روسیه (بلشویک ها) را به به زبان آذربایجانی ترجمه کرد. در 28 آوریل 1920، پس از فروپاشی جمهوری دموکراتیک آذربایجان و پیروزی بولشویک ها، نریمانوف ریاست موقتی کمیته انقلاب سوسیالیستی درآذربایجان را برعهده گرفت سپس در سال 1922 یعنی بعد پیروزی بولشویک ها، وی به عنوان رئیس کمیته مرکزی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در آذربایجان انتخاب شد.

علی رغم نفوذ شخصیت های تاثیرگذارارمنی در راس حزب کمونیست شوروی، نریمان نریمانوف از مبارزات خود برای به ثمر نشاندن "قره باغ به عنوان بخشی جدایی ناپذیر آذربایجان" ادامه داد و از جغرافیا، استقلال و تمامیت ارضی آذربایجان همانطوری که از محمد امین رسول زاده تحویل گرفته بود در جمهوری سوسیالیستی شوروی محافظت نمود.

نریمان نریمانف در سال 1925 به طرز مرموزی در مسکو درگذشت مزار وی در نزدیکی دیوار کرملین قرار دارد.

5- الهام علی اف İlham Əliyev

ورزشکاران آذربایجان İdmançılar

1- رافائیل آغایف Rafael Ağayev

2- فرید منصوروف Fərid Mansurov

3- زنفیرا مفتاح الدین Zenfira Müftəxəttinova

4- النور ممدلی Elnur Məmmədli

5- تیمور رجب اف Elnur Məmmədli

دانشمندان آذربایجان Alimlər

1-لطفی زاده Lütfizadə

2- حمید آراسلی Həmid Araslı

3- عارف پاشایف Arif Paşayev

نقاش آذربایجان Rəssamlar

1- ستار بهلول زاده Səttar Bəhlulzadə

2- طاهیر صلاحوف Tahır Salahov

3- علی شمسی Əli Şəmsi

روزنامه نگار و ژورنالیست آذربایجان Jurnalistlər

1- رضا دقتی Rza Diqqəti

2- چنگیز مصطفایف Çingiz Musatafayev

بازرگان و خیر آذربایجانvəXeyriyyəçilər Biznesmenlər

1- عبدالباری گوزل Abdulbari Gözəl

2- زین العابدین تقی اف Z.Tağıyev

3- موسی نقی اف Musa Nağıyev

4- گوهر آغا Gövhər Ağa

نظامیان آذربایجان Hərbçilər

1- حضی اصلانوف Həzi Aslanov  (1945-1910)

"ببر آهنین" جنگ جهانی دوم

مردم آذربایجان در مبارزه با فاشیسم و ​​پیروزی در جنگ جهانی دوم که یکی از وحشتناک ترین و مخرب ترین جنگ های قرن بیستم محسوب می شود، سهم فوق العاده ای داشتند. در نخستین روزهای جنگ، فرزندان برومند آذربایجان برای حضور در جنگ بزرگ میهنی اسلحه به دست گرفتند و نام و آوازه خودشان را با رشادت های خود بر روی صفحات تاریخ طلایی و شکوهمند سرزمین حک نمودند.

هزی فرزند احد اصلانوف در 22 ژانویه 1910 در شهر لنکران متولد شد. در اکتبر 1924، وی وارد مدرسه نظامی ماورای اقفقاز در باکو شد و در سال 1938، خدمت نظامی خود را در کیف اوکراین ادامه داد. اینجا بود که وی به عنان یک نظامی استعدادها و توانمندی خودش را نشان داد و زمانی که ارتش نازی به اتحاد جماهیر شوروی حمله کرد، وی در منطقه ترنوپیل مشغول شوروی مشغول خدمت بود.

قهرمان بزرگ آذربایجان، هزی اصلانوف، سهمی استثنایی در آزادسازی استالینگراد داشت. در 22 دسامبر سال 1942، به خاطر نبردهای شجاعانه اش در استالینگراد، به وی عنوان قهرمان اتحاد جماهیر شوروی اعطا گردید.

ژنرال هزی اصلانوف که بعد از نبرد استالینگراد به سواحل بالتیک اعزام شده بود، در 24 ژانویه 1945 در حوالی شهر گیلگاوا لیتوانی به شدت زخمی شد. لیکن بعد از یک روز بستری در بیمارستان نظامی بعلت شدت جراحات، این قهرمان شجاع آذربایجان چشمانش را برای همیشه برای زندگی بست. مقبره هازی اصلانوف در پارک کوهستانی باکو واقع شده است.

2- فتحعلی خویسکی F.Xanxoyski

3- مبارز ابراهیموف Mübariz İbrahimov

4- پولاد هاسیم اف Polad Haşımov

پزشکان آذربایجان Həkimlər

1- ظریفه علی اوا Zərifə Əliyeva

2- جواد هیئت Cavad Heyyət

دیگر مشاهیر آذربایجان

Dünya Səviyyəli Tanınmış Şəxsiyyətləri

ادامه دارد

فرودگاههای فعال جمهوری آذربایجان

فرودگاه بین المللی حیدر علی اف باکو

این فرودگاه با استانداردهای روز دنیا و توسط شرکت آویا ساخته شده است و در شمال شرق باکو و با فاصله 20 کیلومتر از مرکز شهر قرار گرفته است و از طریق اتوبان معاصر و جدید با شهر باکو ارتباط برقرار می شود.

در این فرودگاه بین المللی لوازم و خدمات ضروری برای مسافران در نظر گرفته شده از جمله: فروشگاه ها که مالیات شامل آنها نمی شود (Duty Free).

سالن جدید فرودگاه در سال 2014 و با معماری خاص و منحصر به فرد طراحی شده است که از بالای آسمان که نگاه می کنید به شکل پرنده ای بزرگ می باشد که بالهایش را باز کرده است.

این فرودگاه با محاسباتی که در ساخت آن انجام گرفته است ظرفیت فرود سنگین ترین و بزرگ ترین هواپیما دنیا یعنی ایرباس 380 را دارد.

در حال حاضر شرکت هواپیمایی آزال آذربایجان دارای 25 هواپیمای جدید و معاصر مثل: ایرباس 340، 320، 319 و بوئینگ 757، 767 می باشد.

شرکت هواپیمایی آزال به بیش از 30 کشور دنیا پرواز دارد.

فرودگاه بین المللی لنکران

این فرودگاه در شهر لنکران که از شهرهای جنوب شرقی کشور آذربایجان می باشد قرار گرفته است.

بازسازی این فرودگاه در سال 2005 شروع و در سال 2008 پایان یافت و در همان سال به درجه فرودگاه بین المللی نائل شد.

فرودگاه بین المللی قبله

شهر قبله در شمال غرب کشور آذربایجان قرار گرفته است و دارای فرودگاه بین المللی می باشد.

از اوایل سال 2011 ساخت این فرودگاه شروع شده و در 17 نوامبر سال 2011 به پایان رسیده است.

فرودگاه بین المللی زاگاتالا

فرودگاه زاگاتالا در ردیف کوه های بزرگ قفقاز و در دامنه جنوبی این کوه ها قرار گرفته است.

در سال 2008 به مدت تقریبا یک سال ترمینال این فرودگاه هیچ پروازی برقرار نکرده است و از سال 2009 دوباره فعالیت خود را از سر گرفته است و به درجه فرودگاه بین المللی نائل گردیده است.

فرودگاه بین المللی گنجه

اسم این فرودگاه به مانند فرودگاه شهر باکو، حیدر علی اف می باشد.

این فرودگاه در سال 2006 از نو بازسازی و تاسیس شد و در همان سال هم به درجه فرودگاه بین المللی نائل گردید.

فرودگاه بین المللی نخجوان

اسم فرودگاه شهر نخجوان به مانند اسم آن به نام فرودگاه جمهوری خودمختار نخجوان نامگذاری شده است.

این فرودگاه با مرکز شهر 4 کیلومتر فاصله دارد و تنها فرودگاه این شهر می باشد ویکی از فرودگاه های آذربایجان می باشد که فرودگاه مجهزی می باشد و رفت و آمد زیادی دارد و انواع پروازهای داخلی در آن صورت می گیرد ساخت و ساز این فرودگاه نشانه توسعه و تکامل آن است که یک فرودگاه زیبایی می باشد.

فرودگاههای جدید و دست اقدام آذربایجان

فرودگاه آغدام

فرودگاه فضولی

فرودگاه خانكندی

فرودگاه زابرات

فرودگاه یولاخ

فرودگاه نفتالان

گردآورنده: اولدوز توریسم

تقویم رسمی در کشور جمهوری آذربایجان تقویم میلادی است و اول ژانویه آغاز سال نو این کشور محسوب می‌شود. روزهای شنبه و یکشنبه بعنوان تعطیلات آخر هفته می باشد و کلیه اداره های دولتی در این دو روز تعطیل می باشد. در کنار اعیاد ملی و جهانی، اعیاد دینی همچون عید قربان و عید فطر از اهمیت زیادی برخوردار است.

اعیاد و روزهای ملی در آذربایجان عبارتند از:

1 و 2 ژانویه – عید سال نو میلادی

20 ژانویه - روز ملی بزرگداشت شهدای 20 ژانویه 1990

26 فوریه - روز نسل کشی در خوجالی

8 مارس - روز ملی و جهانی زن

24 - 23 - 22 - 21 - 20 مارس - تعطیلات و عید نوروز

31 مارس - روز نسل کشی آذربایجانیها

9 می - روز پیروزی بر فاشیسم و روز غلبه

28 می - روز جمهوری در آذربایجان (روز ملی استقلال)

 15ژوئن - روز نجات ملی مردم آذربایجان

 26ژوئن - روز نیروهای مسلح جمهوری آذربایجان

18 اکتبر - روز حاکمیت دولت و روز استقلال از شوروی سابق

8 نوامبر - روز پیروزی جمهوری آذربایجان در منطقه قره باغ

9 نوامبر - روز پرچم ملی جمهوری آذربایجان

12 نوامبر - روز قانون اساسی آذربایجان

17 نوامیر - روز بیداری ملی آذربایجان

31 دسامبر - روز همبستگی آذربایجانی های جهان

اعیاد و روزهای دینی در جمهوری آذربایجان

تعطیلات عید قربان

تعطیلات عید رمضان

گردآوری: اولدوز توریسم

دلایل سفر به آذربایجان

جمهوری آذربایجان در کنار دریای خزر و در جنوب کوه های قفقاز و شمال رود آراز (ارس) واقع شده است. این منطقه توسط کوه های قفقاز بزرگ در شمال، قفقاز کوچک در غرب و کوههای تالیش در جنوب احاطه شده است. این کوهها 40٪ از مساحت جمهوری آذربایجان را در بر می گیرد و بلندترین قله کوه "بازار دوزو" با 4466 متر ارتفاع است. این مناطق شامل دشت های مرکزی آران، موغان، میل و سواحل کم ارتفاع دریای خزر می باشد. آذربایجان بدلیل تنوع آب و هوایی از غنی ترین کشورها به لحاظ زیستی و گیاهی می باشد طوری که بیش از 4500 گونه گیاه در کوههای آذربایجان وجود دارد. مناطق شمالی و شرقی کشور کوهستانی و دارای آب و هوای سرد و برفی، در حالی که منطقه جنوب شرقی دارای هوای مرطوب و معتدل می باشد.

از مهمترین دلایل سفر به آذربایجان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1 - مترو باکو: ایده ساخت و احداث مترو باکو 30 سال قبل از افتتاح آن ایجاد گردید. ساخت و ساز آن در مقیاس کامل در سال 1951 آغاز شد و چند سال بعد خط اول آن به بهره برداری رسید. در 6 نوامبر 1967، خط اول 5 ایستگاه مترو در باکو – ایچری شهر، ساحل، 28 مای، گنجلیک و نریمان نریمانف به طول 9.2 کیلومتر به بهره برداری رسید. در تاریخ 25 نوامبر 1967، فعالیت منظم مترو و حرکت منظم قطارها آغاز گردید. مترو باکو بدلیل قدمت تاریخی به عنوان اولین مترو در شرق در کتاب رکوردهای گینس قرار گرفت. سایت Vestikavkaza.ru در 13 اکتبر 2015 ایستگاه متروی نظامی باکو را جزء 17 ایستگاه اوژنال و اصلی ایستگاه های مترو جهان معرفی کرده است. مترو باکو خطوط ریلی زیر زمینی و سیستم حمل و نقل عمومی شهری است که از ارزان ترین وسیله حمل و نقل در این کشور می باشد. ایستگاه های مترو دارای پانل های گرافیکی دیواری است که آثار و تاریخچه شهر را نشان می دهد. گسترش شبکه های خطوط مترو و افزایش آن به طول 119 کیلومتر و تعداد ایستگاهها به 76 مورد از برنامه های میان مدت دولت آذربایجان هست.

2- خیابان شهدا (شهیدلر خیابانی): مرتفع ترین منطقه باکو و نزدیک برج های شعله باکو قرار دارد. این مزارستان و پارک کوهستانی که به "داغ اوستو پارک" مشهور است به احترام یاد خاطره بزرگداشت مقام شهدای جنگ های آذربایجان با رژیم تجاوزگر ارمنی ها احداث شده است.

خیابان شهدا بدلیل چشم اندازهای خوب و نزدیکی آن به برج های شعله و فونیکولیور (اتوبوس برقی) یکی از بهترین منطقه های توریستی باکو می باشد.

3- بولوار ساحلی باکو: پارک ساحلی باکو به بولوار معروف است. این منطقه به دلیل سرسبزی و ساحلی بودن یکی از زیباترین مناطق توریستی باکو محسوب می شود. چشم اندازهای، فواره های موزیکال، کشتی سیاختی، کافه خانه ها و رستوران های ساحلی، موزه کاکتوس و درخت های نادر، مرکز تجاری پارک بولوار، نزدیکی به مرکز شهر و هتل ها، موزه ها و ونیز کوچک، شب چراغ های رنگین و نورانی و عریض و طویل بودن آن، بولوار باکو را به یکی از محبوب ترین منطقه باکو تبدیل کرده است.

4- Flame Towers یا برج های شعله: برج‌های شعله باکو بر دورنمای شهری چیره است. ۳ ساختمان بزرگ و بلند، به شکل شعله در کنار هم ساخته شده‌اند و نشان‌دهنده هویت فرهنگی آذربایجان و پیوستگی آن با آتش هستند. بلندترین این ساختمان‌ها، ارتفاعی ۱۸۲ متری دارد که شامل دفاتر اداری، واحدهای آپارتمانی و یک هتل می‌باشد. در روز، نمای آبی ساختمان‌ها در نور آفتاب انعکاس دیدنی دارد. نمای برجهای شعله در شب به صفحه نمایش های غول پیکر متشکل از 10000 چراغ LED پرقدرت می باشند که از دورترین مکان شهر قابل مشاهده هستند. چراغ‌های برج‌ها غالبا به شکل شعله‌هایی فروزان بوده و گاهی پرچم آذربایجان نیز در آن‌ها به نمایش گذاشته می شود. برج های شعله که یکی از جاذبه های گردشگری آذربایجان محسوب می شود، هزینه ساخت آن در حدود 350 میلیون دلار آمریکا برآورد شده است. ساخت آن در سال 2007 آغاز و در سال 2012 به پایان رسید.

5- برج تلویزیونی باکو: برج تلویزیونی باکو یا "تله قله" در سال 1996 میلادی ساخته شده و ارتفاع آن به 310 متر (1017 فوت) میباشد. برج تلویزیونی مرتفع ترین سازه شهر باکو که از توسط وزارت ارتباطات اتحاد جماهیر شوروی در سال 1979 میلادی آغاز کرد و قرار بود در سال 1985 میلادی به اتمام برسد، لیکن به بدلیل توقف احداث آن بلحاظ فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی افتتاح آن با تاخیر چند ساله ای مواجه گردید. بعد از انتخاب مرحوم حیدر علییف بعنوان رئیس جمهور کشور آذربایجان در سال 1993 میلادی، کارهای تکمیلی آن ادامه پیدا کرد تا اینکه در سال 1996 میلادی به طور کامل به پایان رسید. طبقه دوم برج تلویزیونی باکو رستوران گردان می باشد.

6- سرای سعادت: سرای سعادت یا کاخ خوشبختی یا کاخ مختاروف در باکو یک قصر قدیمی است که در طی سالهای 1911 و 1912 میلادی ساخته شده است و محل اقامت میلیونر یهودی الاصل باکو به نام مرتضی مختاروف بود که به افتخار همسرش لیزا درست کرده است. این کاخ توسط معمار لهستانی به نام جوزف ولچکو طراحی شده است. به گفته منابع روسی، مختاروف به همراه همسرش در سفر وین، پایتخت اتریش، کاخی را دیدند و تصمیم گرفتند که قصری مثل آن را در شهر باکو بنا کنند. پس از انقلاب بلشویکی، این ساختمان به عنوان مرکز باشگاه زنان مورد استفاده قرار گرفت سپس به مرکز ثبت ازدواج تبدیل گردید و اکنون به موزه تغییر یافته است.

7- حمام حاج غایب: حمام حاجی قایب از مشهورترین حمامها در شهر قدیمی باکو می باشد و قدمت آن به قرن پانزدهم برمی گردد. این حمام در ایچری شهر باکو، رو بروی قلعه دختر واقع شده و از سه بخش رختکن، اتاق دوش یک استخر تشکیل یافته است.

8- پارک ملی آبشرون: پارک ملی Absheron یکی از مقاصد گردشگری جمهوری آذربایجان می باشد که 60 کیلومتر با باکو فاصله دارد. به دلیل آب و هوای کویری در منطقه، دارای پوشش گیاهی کم دارد و حدود 1000 هکتار را شامل می شود. هنگام بازدید از این جاذبه، می توانید از مسیرهای شنی رد شوید، به آبهای تمیز دریای خزر نگاه کنید و از طبیعت زیبای آن و بیش از 50 گونه حیوانی که در آن زندگی می کنند، لذت ببرید.

9- دریای خزر: مناطق ساحلی آذربایجان که در امتداد دریای خزر می باشد می توانید از محیطی تمیز و منظره ای فوق العاده از دریا لذت ببرید. یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری جمهوری آذربایجان شبه جزیره آبشرون است که در نزدیکی ساحل دریای خزر واقع شده است. در صورت تمایل می توانید به لنکران در نزدیکی مرز ایران بروید و در آنجا امکانات تفریحی زیادی برای گردشگران پیدا خواهید کرد.

10- پارک ملی شیروان: پارک ملی نیمه بیابانی شیروان که در 100 کیلومتری جنوب غربی باکو واقع شده عبارت است از پارک وحشی محلی و حوضچه های شنی و ساحل بی نظیر. جهانگردانی که به این مقصد سفر می کنند می خواهند از تنوع گیاهان منطقه، گوزن های زیبا، گربه های وحشی جنگلی و لاک پشت دریایی دیدن کنند. در این پارک بیش از 200 گونه پرنده وجود دارد که تقریباً 32 گونه نادر می باشد.

11- پارک ملی آغ گول:دریاچه آغ گول (برکه سفید) که در این پارک ملی واقع شده مکان خوبی برای پرندگان مهاجر در طول سال می باشد. این دریاچه خود محل زندگی انواع مختلف ماهی ها است. مناظر اینجا بسیار مهیج است. دریاچه ای را تصور کنید که در اطراف آن گروهی از درختان احاطه شده اند و در پشت آن تصویری از کوه های قفقاز دیده می شود. اگر با زبان آذربایجانی آشنایی ندارید، سفر به این منطقه بسیار دشوار است زیرا بیشتر مردم اینجا فقط ترکی صحبت می کنند.

12- کوه گوی ازن: این کوه در شمال جمهوری آذربایجان از منطقه قازاخ واقع شده و ارتفاع آن 857 متر است. این کوه زیبا که به تنهایی در دشتی هموار واقع شده و در پس زمینه آن تعدادی تپه کوچک قرار دارد تنها وجه تمایز این کوه در منطقه می باشد. این جاذبه توریستی یکی از مناطق مورد علاقه کوهنوردان و صخره نوردان است می باشد. در نزدیکی کوه می توانید مناظر روستاهای اطراف و همچنین مرزهای ارمنستان را مشاهده کنید.

13- دریاچه گوی گول: این دریاچه شگفت انگیز که یکی از زیباترین مناظر آذربایجان به شمار می رود در نزدیکی شهر گنجه قرار دارد. نام دریاچه در زبان آذربایجانی به معنی دریاچه آبی است. این دریاچه که بعد از وقوع زلزله در این منطقه از 1000 سال پیش بوجود آمده از محبوب ترین جاذبه گردشگری در بین مردم آذربایجان است.

14- موزه برادران نوبل باکو: موزه تاریخ نفت یا موزه بردران نوبل در شهر باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان واقع شده است. بعد کشف نفت در سال 1865 در باکو و مهاجرت برادران نوبل به آذربایجان، این شرکت نفتی توسط آنها در سال 1882 در باکو احداث گردید. باغ ویلا "پترولیا باغی" یا همان موزه برادران نوبل را مهندسین لهستانی در زمینی به مساحت 10.5 هکتار طراحی کرده است. علاوه بر این، گیاهان و گونه های گیاهی دیگر از مناطق نیمه گرمسیری قفقاز و همچنین از شهرهای مختلف روسیه و اروپا در باغ ویلا نفت که در حدود 80000 گونه گیاهی است وجود دارد.

15- رصدخانه اخترشناسی شماخی: رصدخانه اخترشناسی شاماخی در نزدیک شهر شاماخی آذربایجان در دامنه جنوب شرقی کوه های بزرگ قفقاز، تاسیس گردیده و تحت نظر انستیتوی فیزیک آکادمی ملی علوم آذربایجان فعالیت دارد. این رصدخانه با مرکز شهر شماخی 22 کیلومتر و تا باکو 144 کیلومتر فاصله دارد که ارتفاع آن حدود 1435 متر است. ساخت رصدخانه از سال 1958 در دوره اتحاد جماهیر شوروی آغااز گردید، سپس در 13 ژانویه 1960 به طور رسمی افتتاح شد. یوسف ممدعلیف، دانشمند آذربایجانی در تأسیس این رصدخانه نقش زیادی داشته است.

16- شهر قدیمی باکو (ایچری شهر): ایچری شهر یکی از مکان های گردشگری باکو است که در لیست شهرهای تاریخی و باستانی یونسکو قرار گرفته است. شهری محصور با دیوار های سنگی و در قلب باکو. مغازه ها، موزه ها، دفاتر نمایندگی کشورها، رستوران ها و هتل ها را در این جاذبه توریستی باکو مشاهده خواهید کرد.

17- برج دختر یا "قیز قالاسی: قیز قالاسی که قلعه ای به شکل استوانه در منطقه ایچری شهر قرار دارد، یکی از جاذبه های مهم تاریخی - توریستی شهر باکو می باشد. این برج دارای کتیبه های قدیمی است که احتمالا بعنوان معبد مورد استفاده قرار می گرفته.

قلعه و ساختمان های اطراف آن از قبیل مساجد و سردابه ها، بر وجود دولت و تمدنی برخوردار از امکانات اقتصادی آن دوره در این سرزمین نیز دلالت دارد.

18- قصر شیروان شاهان: تاریخ این کاخ به بیش از 800 سال پیش برمی گردد، یکی از مکان های مهم گردشگری باکو است که در یونسکو به ثبت رسیده است. در داخل این کاخ ساختمان اصلی، زیرزمین، مزار دراویش، مسجد، حمام وجود دارد. طبق کاوش های باستان شناسی و وجود بعضی از آثار، این قصر نخست محصور به دیوار با برجک ها جهت محافظت از کاخ بوده که با گذشت زمان و در پی حوادثات تاریخی از بین رفته است. مواد بکار رفته در قبرستان، مسجد و کاخ از سنگ های محلی است. این کاخ توسط شیروان شاه موسس سلسله شیروان شاهان بنا گردیده که مدت مدیدی یعنی تا سال 1538 م بر آذربایجان حاکمیت داشته اند.

19- خیابان نظامی (تارگووا): لذت بردن از پیاده روی 3.5 کیلومتری در یک خیابان بسیار جالب است، اما باید کیف خود را پر از پول کنید. این خیابان مفروش به سنگ فرش های منقش که ورود خوروها و هر وسیله نقلیه به آن ممنوع می باشد یکی از مکان های اصلی مراکز خرید، رستوران ها، پارک ها، فوراره ها و کافه هاست. نمای ساختمان ها، نور افشانی ها و سبک معماری آن بسیار متفاوت تر از بقیه مناطق باکو می باشد. خیابانی بسیار شلوغ، موسیقی زنده و در عین حال تمیز و که به نام نظامی گنجوی، شاعر شهیر آذربایجانی نامگذاری شده و چون مراکز خرید اکثرا در این خیابان قرار گرفته به آن تارگوو (یعنی مرکز تجارت در زبان روسی) هم می گویند.

20- میدان فوراره ها: میدان فواره ها یکی از مکانها و جاذبه های گردشگری شهر باکو برای پیاده روی است که در خیابان نظامی قرار دارد و تا دیوارهای شرقی ایچری شهر امتداد پیدا کرده است. در دو طرف آن کافه ها و رستوران ها با تراس های خارجی و مشرف به میدان بر زیبای این میدان افزوده است.

21- ونیز کوچک: عبارت است از کانال های بهم مرتبط آبی در پارک بولوار باکو یا پارک ملی، که گردشگر به هنگام حرکت با قایق های داخل آن خودش را در شهر آبی ونیز ایتالیا احساس می کند. ساعات کار این مکان هر روز بین ساعت 10:30 صبح تا 11 شب است.

22- اتوبوس شیشه ای (Funicular): گردشگرانی که علاقمند به دیدن چشم اندازهای زیبای شهر ساحلی باکو را از بلندترین نقطه این شهر را دارند و می خواهند آسمان خراش ها و حرکت کشتی ها و قایق ها در ساحل مشاهده کنند استفاده از این جاذبه گردشگری توصیه می شود.

23- مرکز حیدر علییف: پلن معماری این ساختمان خارق العاده توسط زها حدید، معمار شهیر عراقی و برنده جایزه بین المللی پریتزکر طراحی شده است. این ساختمان به شکل امواج دریا که از زمین به آسمان بلند می شود سپس با اشکال سینوسی به پایین فرود می آید طراحی شده و زیباترین گنجینه های آذربایجان به شمار می آید.

24- آتشگاه: آتشگاه معبد و کاروان سرای بازرگانان زرتشتی که در 35 کیلومتری باکو قرار دارد در قرن 17 ساخته شده است. دلیل انتخاب این مکان هم وجود آتش بدلیل نشت گاز در این منطقه بوده است. احترام به آتش و مقدس بودن آن همواره یکی از آیین های باستانی مردم آذربایجان بوده است. خاطر نشان می گردد که باکو بدلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم و ساحلی بودن اش همیشه مورد توجه تجار شبه قاره هند بوده و این منطقه را برای شرکای تجاری خود با اهمیت نموده است. آتشگاه از سال 1975 تبدیل به موزه شده است و هر ساله بیش از یک میلیون نفر از این مکان بازدید بعمل می آورند.

25- کوه آتشین یا یانار داغ: کوه آتشین یا به زبان ترکی آذربایجانی یانار داغ که در یکی از روستاهای شبه جزیره آبشوران واقع شده، از جاذبه های توریستی باکو می باشد. این منطقه هم بدلیل مشرف بودن به دریای خزر و نزدیکی به معادن گاز و نشت های سطحی آن، بصورت طبیعی در بین شکاف های ترک برداشته کوه شکل گرفته و قدمت دیرینه دارد.

26- شهر قبله: قبله یکی از شهرهای جمهوری آذربایجان و در 217 کیلومتری پایتخت باکو واقع شده است. قبله که قبلا به کوتکاشین معروف بود در قدیم پایتخت آلبانی های قفقاز بود که بعد استقلال جمهوری آذربایجان به قبله تغییر نام یافت. آثاری از آلبانی ها هنور هم در 20 کیلومتری جنوب غربی این شهر باقی مانده است. در شمال شرقی، این شهر استراحتگاه معروف Tufandag قرار دارد که پیست اسکی این منطقه هم می باشد.

مهمترین مکانهای گردشگری قبله عبارتند از:

بازار میوه و خشکبار قبله معروف به دولچا بازار: این بازار واقع در خروجی روستای وندام در 20 کیلومتری جاده قبله – باکو بوده و واحد اندازه گیری سطل های پر از که میوه و سبزیجاتی است که فروشندگان اغلب از باغات و مزارع خو جمع آوری و برای فروش به این بازار آورده اند. انواع میوه و سبزیجات فصلی، خشکبار، ادویجات، مرباها، ترشیجات، عسل و شربت ها را می توان در این بازار پیدا کرد.

آبشار هفت پیکر زیبارو ( یددی گوزل): این آبشار کوهستانی که از بلندترین قله های کوه های قفقاز سرازیر می شود در روستای وندام در قبله واقع شده است. نام آبشار 7 گوزل از نام هفت مسیر کوهستانی مشتق گردیده است که باید از آنها عبور کنید تا به آبشار برسید. از آنجا که آبشار در فصل زمستان کاملا یخ می زند، رسیدن به اینجا دشوارتر می شود.

اما در بهار و تابستان، چایخانه ها در هر مسیر های کوهستانی در دسترس هستند، جایی که از مهمانان چای با انواع مربا قبله پذیرایی می شود. در بالاترین نقطه آبشار یک چایخانه با نیمکت های چوبی اختصاصی وجود دارد که در آن می توانید در میان طبیعت زیبا و چشم اندازهای زیبا از آبشار چای بنوشید. آب چای از آبشار گرفته شده و عطر و طعم بی نظیری به آن می بخشد.

دریاچه نوهور (نوهور گولو): دریاچه خیره کننده نوهور با چشم انداز باشکوه منبعث از کوه های قفقاز، با هوای تازه و آب زلال یکی از مکان های شگفت انگیز قبله می باشد. فضای آرام و صدای پرندگان، محیط آرامش بخشی را برای فرار از شلوغی شهر ایجاد می کند. اگرچه شنا در دریاچه ممنوع است (این دریاچه همچنین به عنوان مخزن مورد استفاده قرار می گیرد و آب آشامیدنی قبله و مناطق اطراف آن را تأمین می کند) اما مکانی مناسب برای ماهیگیری است. همچنین می توانید سوار قایق شوید و از مناظر اطراف لذت ببرید.

شهربازی قابالند: قابالند بزرگترین پارک تفریحی در آذربایجان و همچنین در منطقه است و مقصد مورد علاقه افراد محلی و مهمانان خارجی می باشد. این شهربازی مخصوص بزرگسالان و کودکان بوده و در یکی از زیباترین مناطق قبلها واقع شده که در تمامی فصول سال دایر می باشد. مرکز تفریحی قابالند جاذبه های جالبی برای همه گروه های سنی دارد - از کودکان نوپا (4 ساله) تا بزرگسالان و بیش از 50 جاذبه در مرکز تفریحی دایر می باشد.

اقامتگاه تابستانی - زمستانی توفان داغ: در 4 کیلومتری شهر قبله واقع شده است. این استراحتگاه به بازدیدکنندگان این امکان را می دهد تا از فعالیت های مختلف ورزشی و گردشگری طبیعی لذت ببرند. در مجموعه Tufandag در زمستان اسکی و در تابستان تله کابین جهت صعود به کوه، کوهنوردی با موتور های چهار چرخ و انواع دیگر سرگرمی وجود دارد.

باشگاه تیراندازی قبله: باشگاه تیراندازی قبله مکان بسیار خوب برای علاقه مندان به سرگرمی و تفریحات تیر اندازی می باشد. این مکان برای برگزاری مسابقات ورزشی در مقیاس بزرگ نیز مورد استفاده قرار می گیرد. تمام شرایط لازم برای راحتی مهمانان و ورزشکاران در این مجموعه وجود دارد و همچنین کلبه هایی برای مهمانانی که می خواهند شب را در این مجموعه بگذرانند نیز ساخته شده است.

27- شهر قوبا: شهر قوبا یکی از بزرگترین شهرهای آذربایجان و در دامنه تپه های زیبا، با فاصله 170 کیلومتری شمال باکو در نزدیکی مرز آذربایجان با روسیه واقع شده است. این شهر شاید در مقایسه با باکو پایتخت جمهوری آذربایجان شهرت توریستی زیادی در بین گردشگران خارجی نداشته باشد اما قطعاً یکی از مقاصد و جاذبه های مهم گردشگری این کشور می باشد. از آنجا که این شهر تاریخی زیبا در شمال جمهوری آذربایجان واقع شده، بناهای تاریخی، مناطق طبیعی، باغستان های سیب، جنگل های انبوه و از همه مهمتر آب و هوای لطیف و دل انگیز و آن، این منطقه را در بین سایر مناطق آذربایجان متمایز کرده است.

گشت و گذار در روستاهای جذاب کوهستانی قوبا به ویژه خینالیق: قوبا به دلیل داشتن دهکده های زیبای کوهستانی و جذاب که امکان سفر در طول سال وجود دارد، یکی از مناطق توریستی آذربایجان است. در این میان دهکده توریستی خینالیق که در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا واقع شده، از زیبایی منحصر به فردی برخوردار است.

آبشارهای قوبا: شهر قوبا به دلیل داشتن آبشار متعدد طبیعی و زیبا که در وسط مناطق کوهستانی واقع شده و با سرسبزی های منحصر به فردی احاطه شده اند، مشهور است. از جمله زیباترین آبشارهایی که می توانید در قوبا بازدید کنید آبشار Afrudja، که به عنوان یکی از سایتهای مورد علاقه عکاسی در قوبا و آذربایجان می باشد.

استراحتگاه شاه داغ: قوبا و منطقه شاه داغ در زمستان برای گردشگرانی دنبال پیست اسکی و تفریحات زمستانی هستند از جاذبه های توریستی آذربایجان محسوب می شود. این پیست اسکی که شهرت جهانی داشته و مجهز به امکانات تفریحی زمستانی است در دامنه کوه های خیره کننده قفقاز واقع شده است. اقامتگاه Shahdag Mountain Resort ، با داشتن حمام و سونا آبگرم یکی از بهترین مکان ها برای اسکی بازهای ماهر واقع در هتل "Shahdag Hotel & Spa"می باشد. Shadedag Resort دارای 13 ایستگاه پیست اسکی در تمام فصول و مجهز به بالابرهای پیشرفته اسکی سواران بوده که می تواند آنها را به سرعت به بالای پیست ها برسانند.

خرید و خوردن سیب در قوبا: قوبا به عنوان مرکز عمده تولید انواع مختلف سیب در جمهوری آذربایجان می باشد که می توان به وفور در بازار قوبا آن را پیدا کرد. همه ساله با شرکت مهمانان داخلی و خارجی فستیوالی به همین مناسبت در قوبا برگزار می شود.

از خوردن غذاهای خوشمزه در رستوران های قوبا لذت ببرید: بدون تجربه غذاهای محلی و خوشمزه و متنوع، به ویژه با الهام از غذاهای روسی و ترکی، که می توانید در قوبا پیدا کنید، نمی توانید سفر خود را در قوبا به پایان برسانید، و از جمله بهترین رستوران هایی که در قوبا خواهید یافت رستوران "The Chalet" است که در محوطه هتل قوبا پلاس و در میان جنگل های انبوه و پر پشت واقع شده است.

28- شهر شکی: شهر شکی در شمال غربی جمهوری آذربایجان، نزدیک مرزهای داغستان روسیه و جمهوری گرجستان واقع شده است. این شهر با غنای فرهنگی و بناهای تاریخی فراوان خود که قدمت 2700 ساله دارد از جاذبه های مهم توریستی آذربایجان محسوب می شود و نقش عمده ای در هنر و معماری آذربایجان داشته است.

قصر خان: کاخ خان یکی از مشهورترین کاخ های سلطنتی است. این مکان در سال 1762 میلادی توسط "حسین خان" تاسیس شده است. این مکان یکی از شگفت انگیزترین مکان های گردشگری در شکی می باشد. جایی که معماری منحصر به فرد و دیوارهای آن با موزاییک های رنگارنگ آمیخته شده است. طراحی داخلی آن سبک معماری قرون وسطایی آذربایجان را نشان می دهد.

29- شهر گنجه: گنجه دومین شهر بزرگ آذربایجان، گنجینه ای پنهان، دارای میراث غنی فرهنگی، طبیعی و تاریخی که قدمت اش به سال 494 قبل از میلادی بر می گردد، متمایز می باشد. باغ های انگور زیبا، جنگل های شگفت انگیز، رودخانه های شفاف، دریاچه های آرام، کوه های شگفت انگیز، چشمه های آب معدنی فراوان و روغن دارویی بی نظیر نفتالان مشهورش این منطقه را بعنوان جاذبه گردشگری قرار داده است.

دریاچه گوی گل: اگر از علاقه مندان طبیعت می خواهند مدتی را در ساحل دریاچه بگذرانند، می توانند این مکان زیبا را برای گردش در آذربایجان برگزیند. جایی که از شن های نرم، آب زلال، ماهیگیری و پیاده روی در ساحل دریاچه به هنگام غروب آفتاب لذت خواهید برد.

دروازه گنجه: این دروازه به سال 1063 میلادی توسط حاکم گنجه ابراهیم خان شروع به تاسیس گردیده شده و تاریخ اتمام آن به زبان کوفی 1139 م نوشته شده که یکی از شاهکارهای معماری آذربایجان محسوب می باشد.

مقبره جوادخان: جوادخان، قهرمان ملی این شهر که در نبرد با اشغالگران در سال 1804 به شهادت رسید در قبرستانی در شهر قدیمی گنجه به خاک سپرده شد. در سال 2004، آنچه مزار را متمایز می کند سبک معماری ساختمان آن می باشد که یاد آور سبک معماری قرون وسطی است.

مقبره نظامی گنجوی: نظامی گنجوی شاعر شهیر آذربایجان در سال 1141 میلادی در این شهر متولد شد. مقبره وی یکی از مهمترین مقاصد گردشگری برای عاشقان فرهنگ و شعر ادبیات است. آرامگاه نطامی در ورودی گنجه به شکل استوانه ای است و از گرانیت قرمز ساخته شده است.

مجموعه تاریخی شیخ بها الدین: این مجموعه تاریخی توسط شیخ بها الدین که شامل بناهای تاریخی و مسجد جمعه می باشد در سال 1606 میلادی در زمان شاه عباس صفوی تاسیس شده است. طول گنبد مسجد به 17 متر می رسد و مشرف به بازار می باشد و محصور به درختان بلوط می باشد. علاوه بر مسجد در این مجموعه حمام قدیمی وجود دارد که با آجر قرمز ساخته شده است.

30- نخجوان: شهر نخجوان پایتخت جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان است. وجه تسمیه نخجوان در زبان ترکی آذربایجانی "محل استقرار حضرت نوح" است، زیرا مردم این منطقه معتقدند که که این مکان زیارتگاه نوح علیه السلام بوده و در فاصله 450 کیلومتری غرب باکو پایتخت آذربایجان واقع شده است. مورخین معتقدند که مقبره نوح نبی در این شهر قرار دارد.

قصر خان: قصر خان یک بنای تاریخی - معماری قرن هجدهم در جمهوری خودمختار نخجوان می باشد که سبک معماری شرقی ساخته شده است. این کاخ توسط کلب علی خان کنگرلی، پدر آخرین حاکم شهر نخجوان، احسان خان در اواخر قرن هجدهم ساخته شده است و تا اوایل قرن بیستم محل زندگی خانقاه نخجوان محسوب می شد. کاخ خان از آوریل سال 1998 به موزه فرش نخجوان تبدیل شده است.

پارک طبیعی شاهبوز: اگر می خواهید اوقات لذت بخشی را به تماشای حیوانات و گونه های گیاهی در نخجوان بگذرانید، می توانید از ذخیره گاه طبیعت شاهبوز دیدن کنید.

مقبره مومنه خاتون: مقبره امامزاده مومنه خاتون در شهر نخجوان واقع شده است. این مقبره جزء آثار ملی آذربایجان می باشد که جهت ثبت در میراث جهانی یونسکو به این سازمان بین المللی معرفی شده است. این مقبره به احترام ایشان توسط اتابی جهان پهلوان، شوهر مومنه خاتون (1175-1186) برپا شده است. و کتیبه ای سر درب این مقبره قرار دارد به خط کوفی می باشد. این مقبره بین سالهای 1999 تا 2003 مرمت گردید.

سد آراز (ارس): در تاریخ 11 آگوست 1957، طی پروتكلی که بین اتحاد جماهیر شوروی و ایران در تهران برای ساخت سد آراز در رودخانه آراز منعقد گردید کار ساخت این پروژه در سال 1963 شروع شد و در سال 1970 به پایان رسید. این سد رسماً در سال 1971 توسط صافی اصفیا معاون نخست وزیر ایران و میخائیل یفرموف معاون نخست وزیر شورای وزیران شوروی افتتاح شد. سد آراز یکی از مهمترین مکانهای گردشگری نخجوان محسوب می شود.

قلعه الینجه: "ماچو پیچو آذربایجان" یا قلعه تاریخی "الینجه" شبیه شهر گمشده "اینكاها پرو" در بلندترین قله منطقه جلفا در جمهوری خودمختار نخجوان آذربایجان واقع شده است. به گفته برخی از مورخین در گذشته به عنوان پناهگاه اصلی اشراف فئودال محلی بوده است و خانواده های آنها در هنگام درگیری های نظامی و جنگ ها در اینجا پناه می گرفته اند.

این جاذبه توریستی در طول قرن ها شاهد بسیاری از وقایع و جنگ های تاریخی بوده است. این قلعه برخلاف "ماچو پیچو" در آمریکای جنوبی، که بر روی کوهی سبز انشا گردیده بر روی صخره ای قرار دارد و گردشگران می توانند هنگام بازدید از زیباترین مناظر لذت ببرید.

غار اصحاب کهف: یکی از مهمترین بناهای دیدنی، معتبرترین و پرطرفدارترین جاذبه ها، مجموعه دهکده قرون وسطایی است که به طور کامل مرمت شده و درهای خود را به روی بازدیدکنندگان باز کرده است. در بنای واقع در داخل مجموعه، مقبره فضل الله نعیم، بنیانگذار مذهب حروفیه و معلم عماد الدین نسینی وجود دارد که مربوط به قرن شانزدهم می باشد. امروز بازدید کنندگان از سراسر جهان این مکان را مکانی مقدس می دانند. مجموعه فرهنگی مذهبی، غار اصحاب کهف که در قرآن کریم از آن نام برده شده صدها سال است که ملجا و عبادتگاه مردمان این منطقه می باشد.

مطبخ نخجوان: از غذاهای معروف نخجوان می توان Plov که شامل برنج با مخلوطی از فندق، بادام، میوه های خشک و تکه های بره است، نام برد.

31- مناظر تاریخی - فرهنگی سنگ نوشته های قوبوستان

قوبوستان در هزاره های XII-VIII قبل از میلاد محل استقرار و زندگی دوره مزولیت بوده است. این منطقه ای کوهستانی که در انتهای کوه های بزرگ قفقاز واقع شده در 65 کیلومتری باکو قرار دارد. خاک قوبوستان خاک گلی است و به دلیل شسته شدن سریع آن، در آن منطقه خندق ها، گودال های (گودال در زبان تورکی قوبو گفته می شود) زیادی بوجود آمده که به همین دلیل این منطقه را "قوبوستان" نامیده اند. کنده کاری های صخره ای قوبوستان برای اولین بار توسط یکی از باستان شناس های آذربایجان به نام اسحاق جعفرزاده از سال 1947 کشف و مورد مطالعه قرار گرفته است. صخره نگارش های قوبوستان عمدتا از تصاویر و نقاشی های زنان و مردان، گاو وحشی، بز، آهو، غزال، گور، شیر تشکیل شده است. در نقاشی های صخره ای قوبوستان صحنه های شکار، کار جمعی، برداشت غلات، عبادت، فراراندن دختران و صحنه های رقص جمعی و یالی هم وجد دارد.

طبل سنگی Cingirdagکه نوعی از سازهای ابتدایی موسیقی قوبوستان محسوب می شود رقصهای شبیه یالی با صدای آهنگین این سنگ انجام می شد.

براساس تصمیمات شورای وزیران جمهوری آذربایجان در سال 1966، مناطق بویوک داش، کیچیک داش، جینگیرداغ و یازیلی تپه قوبوستان با مساحت 4500 هکتار، شامل بیش از 6000 نقاشی سنگی و 20 پناهگاه و حدود 40 تپه می باشد به عنوان پارک ملی قوبوستان ثبت گردید. ذخیره گاه تاریخی - هنری قوبوستان در سال 2006، در چارچوب سی و یکمین جلسه کمیته میراث فرهنگی جهانی یونسکو که از 23 ژوئن تا 2 ژوئیه 2007 در کریستچرچ، نیوزیلند برگزار شد، در فهرست میراث جهانی ثبت گردید.

32- شهر نفتالان و مرکز درمانی

شهر نفتالان در 338 کیلومتری غرب باکو و 50 کیلومتری دومین شهر بزرگ کشور، گنجه واقع شده است و در دوره اتحاد جماهیر شوروی نفتالان به عنوان مرکز گردشگری سلامت این کشور معروف بود. زیرا که روغن موجود در میادین نفتی این منطقه در دنیا بی نظیر است. توپونیم "نفتالان" از کلمه مادها که یکی از دولت های باستانی در قلمرو آذربایجان "نفتا" ("جاری") مشتق گردیده است. اگرچه غالباً از روغن نفتالین به عنوان "روغن نفتالین سفید" یاد می شود، لیکن مایعی متمایز به رنگ قهوه ای تیره با بوی خاصی است که از نظر ظاهری تفاوت کمی با روغن معمولی دارد.

روغن نفتالین از نظر ترکیبات خالص و غنی فاقد مضرات موجود در بنزین و نفت سفید بوده و از روغنهای دیگر متمایز می باشد. ترکیب بیوشیمیایی آن، سرشار از عناصری مانند پتاسیم، منیزیم، ید، کلر، کربنات پتاسیم و روی، روغن نفتالان را منحصر به فرد می کند. جالب است که تولید صنعتی داروهای مبتنی بر نفتالین برای اولین بار در اواخر قرن نوزدهم توسط مهندس آلمانی به نام EI Yeger آغاز گردید. در کارخانه ای که وی در آذربایجان تاسیس نمود، روغن نفتالان بعد از استخراج به آلمان صادر می گردید و در آلمان هم توسط دو شرکت مهم داروی به نام های - "Naftalan Magdeburg" و "Naftalan Dresden" از آن داروهای طبیعی به شکل پماد، خمیر، قرص، شمع، صابون های ویژه، پودرها، مداد لب و غیره جهت فروش در سایر کشورهاتهیه می شد. خواص ضد عفونی کنندگی روغن نفتالین چنان ارزشمند بود که پماد نفتالان در زمان جنگ جهانی اول به یکی از داروهای اجباری جعبه دارویی سربازان تبدیل شده بود.

بدون شک، نفتالان یکی از جاذبه های مهم گردشگری در آذربایجان می باشد که شهرت جهانی دارد.

33- گل فشان های آبشرون - باکو

کشور آذربایجان منطقه ای منحصر به فردی است که بیش از 350 گل افشان را در مجاورت دریای خزر جای داده است. تصادفی نیست که آذربایجان را سرزمین آتشفشانهای گلی یا گل افشان ها نامیده اند. این آتشفشان ها با تنوع و گونه گونی خود (آتشفشان های فعال، خاموش، مدفون شده، دارای فوران نفت، سفره های آبی، جزیره ای) نشان داده می شوند. آتشفشانهای عمدتا در شرق آذربایجان - در شبه جزیره آبشرون، شاماخی- قوبوستان، جنوب شرقی شیروان و مجمع الجزایر باکو واقع شده اند. فقط در قوبوستان بیش از 100 آتشفشان گلی وجود دارد که از 40 گل افشان موجود در این منطقه نفت استخراج می گردد. در جزایر مجمع الجزایر باکو 9 جزیره با منشا گل افشان وجود دارد. در حال حاضر، این گل افشان جزء منابع طبیعی بوده و از طرف دولت محافظت می شوند. این تصمیم بنا به تصویب مجلس ملی آذربایجان در 3 دسامبر 2002، انجام گردید.

34- سالن زیبای کریستال هال

به منظور برگزاری مسابقه موسیقی یوروویژن در سال 2012 در آذربایجان، مجتمع کریستال هال باکو، با ظرفیت 25000 نفری در زمینی به مساحت 5000 متر مربع، با معماری اصیل و جذاب آذربایجانی در ساحل زیبای شهر باکو و نزدیک میدان پرچم ساخته شد.

در صحنه نمایش کریستال هال باکو، صفحات LED با مساحت بیش از 1300 متر به شکل "پنجره های الکترونیکی" قرار داده شده است.

35- فخری خیابانی (پارک مفاخر)

آذربایجان کشوری با تاریخ باستانی، فرهنگ غنی و سنت های منحصر به فرد حاکمیتی بوده به دلیل موقعیت مهم جغرافیایی و استراتژیک خود همیشه در چهارراه تمدن ها قرار گرفته است. همچنین در دوره باستان و قرون وسطی، این سرزمین یکی از مراکز سیاسی، تجاری و فرهنگی خاورمیانه بوده است. به همین دلیل، در دوره های مختلف تاریخ، دولت های قدرتمندی در آذربایجان ظهور کرده اند که تأثیر زیادی در روندهای سیاسی و عقیدتی - فرهنگی مشرق زمین داشته و شخصیت های قدرتمندی را به تمدن بشریت هدیه داده اند. تعدادی از این شخصیت ها که شکوه ابدی را برای مردم و آذربایجان به ارمغان آوردند، در خیابان مفاخر (فخری خیابان) در منطقه کوهستانی باکو به خاک سپرده شده اند. اینها عمدتاً شخصیتهای علمی، ادبی، فرهنگی، هنری، و کسانی که به دلیل شجاعت و شهامت خود در جنگ جهانی دوم (1945-1939) به عنوان قهرمان اتحاد جماهیر شوروی شناخته شده و یا مناصب عالی دولتی داشته اند. علاوه بر این، در میان دفن شدگان، شخصیت های آذربایجانی الاصل هم وجود دارند که محل تولدشان خارج از آذربایجان بوده اما بیشتر یا بخشی از زندگی خود را در این کشور گذرانده اند.

این مزارستان بنا به تصویب شورای وزیران آذربایجان در 27 آگوست 1948 تأسیس گردید و بر اساس ضمیمه پیوستی به این دستورالعمل، مزار شخصیت هایی از جمله جلیل ممدقولوزاده، عبدالرحیم بی حاقوردییف، نجف بی وزیروف، حسن بی زردابی، حسین عربلینسکی، سلیمان ثانی آخوندوف، علی نظمی، جبار قاریاغدی اوغلو، رستم مصطفایف، عظیم عظیم زاده و حسینقلو سارابینسکی به این مزارستان منتقل شوند و سنگ قبرهای آنها برپا گردد. طبق این دستور العمل، سنگ قبرهای ملا ولی ویدادی در قزاق، سید عظیم شیروانی و میرزا علی اكبر صابر در شماخی هم نصب گردید. در 15 دسامبر 2003، جسد رهبر ملی آذربایجانیان جهان، معمار و بنیانگذار دولت مدرن آذربایجان مرحوم حیدر علی اف در قبرستان خاک سپاری گردید. از آن زمان تاکنون هر ساله میلیون ها نفر از جمله سران کشورهای خارجی، نمایندگان و هیئت های نهادها و سازمان های بین المللی همچنین هموطنان خارج از کشور که به آذربایجان سفر می کنند، برای بزرگداشت مقام شامخ ایشان و دیگر شخصیت های به خاک سپرده شده بازدید کرده اند.

36- اقلیم متنوع آذربایجان

نه اقلیم جغرافیایی از یازده اقلیم شناخته شده در جمهوری آذربایجان وجود دارد.

اقلیم آذربایجان متنوع است. این کشور دارای نه منطقه آب و هوایی از کوه های آلپ تا نیمه گرمسیری است، این تنوع شرایط آب و هوایی تحت تأثیر ویژگیهای زمین شناختی کشور شکل گرفته و متاثر از وجود دریای خزر می باشد هر جند بسیاری از ما آن را به روسیه ارتباط می دهیم. دامنه تغییرات دمای سالانه کشور در حدود 60 درجه سانتیگراد (108 درجه فارنهایت) است و علاوه بر این، آذربایجان کشوری بسیار آفتابی است که میزان ساعات آفتابی به 2700 ساعت در سال می رسد.

.

گردآوری: اولدوز توریسم